| 20933 |
beet |
beet:
bēt (L321p Neeritter)
|
De slijtage aan zowel de kammen van het aswiel als aan de staven van het rondsel. [N O, 14g; Jan 109; Coe 84; Grof 105; N O, 11o]
II-3
|
| 18536 |
bef |
bef:
bef (L321p Neeritter)
|
bef [bavetje, sammezetje, bandje] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 18997 |
begerig |
begerig:
begêrig (L321p Neeritter)
|
begeerig [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 33077 |
beginnen te oogsten |
binnenvaren:
benǝnvārǝ (L321p Neeritter)
|
Hier zijn opgenomen de aparte werkwoordelijke uitdrukkingen voor het beginnen aan de oogst. Opgaven als "we gaan maaien" en identieke antwoorden als in het vorige lemma ''oogst'' (5.1.1) binnenhalen zijn weggelaten. Tenzij anders aangegeven moeten alle opgaven gelezen worden als: "we gaan ... ". Vergelijk ook het lemma ''oogst, werkzaamheden'' (4.1.2). [N 15, 9; monogr.]
I-4
|
| 25559 |
beginnen te rijzen |
werken:
werkǝ (L321p Neeritter)
|
De informant van Q 121 merkt op dat dit "beginnen te rijzen" gebeurt van b.v. zondagavond tot 4 uur maandagmorgen. [N 29, 25a; monogr.]
II-1
|
| 32716 |
beginvoor, -voren |
aanslag:
ānslāx (L321p Neeritter),
aanslagvoor:
ãnslãx˲vōr (L321p Neeritter)
|
Naar gelang de ploegwijze en de soort van ploeg kan men de eerste voor of voren ofwel in het midden ofwel aan de zijkant(en) van de akker ploegen. In dit lemma zijn de termen verzameld die als benaming voor de beginvoren (of -voor) in het algemeen werden opgegeven of als zodanig konden worden uitgelegd. Dit laatste is het geval met het woordtype aanscheut, voorzover dat werd gegeven n.a.v. de vraag naar "rug, verhoogd middendeel" (JG 1a + 1b). Blijkens opgaven van dat type uit de beide andere bronnen beperkt deze term zich niet tot de beginvoren in het midden. Hij komt inhoudelijk overeen met aanslag, aanwerk, aantrek e.d. waarmee niet zozeer de eerste voor of voren als zodanig, als wel het ploegen daarvan, het aanvangswerk bedoeld wordt. Omgekeerd is het type rug, dat n.a.v. de vraag naar "de eerste voor die de boer ploegt" (N 11, 60), niet hier maar in het volgende lemma opgenomen. Het bij enkele plaatsen vermelde aantal voren heeft betrekking op de aanscheut die in het midden van de akker gemaakt is. Voor voor zie men het lemma ploegvoor. [JG 1a + 1b]
I-1
|
| 20430 |
begrafenis |
begrafenis:
begrêfenis (L321p Neeritter)
|
begrafenis [SGV (1914)]
III-2-2
|
| 18798 |
begrip, besef |
begrip:
ps. invuller heeft de zin niet beantwoord.
begrīēp (L321p Neeritter),
benul:
ps. invuller heeft de zin niet beantwoord.
benul (L321p Neeritter)
|
besef (hij heeft er geen ~ van) [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 33776 |
beide beenderen van de onderkaak |
geschaar:
gǝšēr (L321p Neeritter),
gǝšīǝr (L321p Neeritter),
schaar:
šīǝr (L321p Neeritter)
|
De scha(a)r(en) of het geschaar vormen de beide takken van de onderkaak van een paard en de uitwendige holte in het achterste gedeelte daarvan. Zie afbeelding 2.11. [JG 1a, 1b; N 8, 30]
I-9
|
| 32737 |
beide panden van een uiteengeploegde akker |
zijden:
zii̯ǝ (L321p Neeritter)
|
Het uiteenploegen van een akker levert, als men de keerstroken buiten beschouwing laat, twee even grote stroken op aan weerskanten van de eindvoor in het midden. Uiterlijk is er overeenkomst met het ploegen in panden. Voor deze, afzonderlijk te ploegen delen van een akker zie men echter het vorige lemma. [N 11, 54; N 11A, 121f]
I-1
|