| 19681 |
de was bleken |
bleken:
bleeke (P117p Nieuwerkerken)
|
de was op de bleek leggen [ZND 21 (1936)]
III-2-1
|
| 32702 |
de wintervoor ploegen |
winterakker maken:
[winterakker] mǭkǝ (P117p Nieuwerkerken)
|
Als een akker niet gezaaivoord hoefde te worden voor wintergraan, werd hij in het najaar in brede, ondiepe voren omgeploegd of op walletjes gelegd. De grond kon dan in de wintertijd goed "uitvriezen" en het regen- en sneeuwwater beter opnemen. Bij het ploegen van de wintervoor werd ook wel mest oppervlakkig in de grond gewerkt. Voor het (...)-gedeelte van varianten zie men het lemma wintervoor. [N 11, 59a; N 11A, 110b + 113a + 137n; A 27, 24b; A33, 17; div.]
I-1
|
| 34344 |
de zeug naar de beer brengen |
drijven:
drē̜vǝ (P117p Nieuwerkerken)
|
De zeug laten dekken door de beer, het mannelijk varken. [N 19, 30; JG 1a, 1b, 2c; N 76, add.; monogr.]
I-12
|
| 20808 |
deeg |
deeg:
dieg (P117p Nieuwerkerken, ...
P117p Nieuwerkerken)
|
zij kneedt het deeg [ZND 22 (1936)]
III-2-3
|
| 32311 |
definitieve band |
reep:
riǝp (P117p Nieuwerkerken)
|
De van ijzer gemaakte band die na het verwijderen van de sluitbanden om het vat of de kuip wordt gelegd. Al naar gelang van de plaats waar de band zich op het vat bevindt, onderscheidt men kopbanden, halsbanden en buikbanden. Zie ook deze lemmata. [A 19, 1a-c; L 34, 53; monogr.]
II-12
|
| 19396 |
deken |
sarge:
souze (P117p Nieuwerkerken)
|
Rechthoekig vaak wollen kleed boven het laken op het bed dat dient als beschutting tegen de kou (sargie, deken) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 24407 |
dekken |
rijden:
rē̜ǝ (P117p Nieuwerkerken),
springen:
spręŋǝ (P117p Nieuwerkerken),
sprɛŋǝ (P117p Nieuwerkerken)
|
Het bevruchten van de koe door de stier. [JG 1a, 1b] || Het bevruchten van het vrouwelijk varken door het mannelijk varken. [N 19, 30; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 43, 20b; monogr.] || Het dekken van het vrouwelijk schaap door de ram. [N 77, 34; N 77, 33; JG 1a, 1b]
I-11, I-12
|
| 19704 |
deksel |
deksel:
deksel (P117p Nieuwerkerken),
deksəl (P117p Nieuwerkerken)
|
deksel [ZND 01 (1922)], [ZND 22 (1936)]
III-2-1
|
| 32618 |
deksel van de metalen gierton |
deksel:
dęksǝl (P117p Nieuwerkerken)
|
De zinken gierton wordt van boven afgesloten met een deksel dat scharnierend bevestigd is aan de kraag van de vulopening. [JG 1a + 1b; N 11A, 54b; monogr.]
I-1
|
| 33916 |
dempig |
dempig:
dɛ.mpǝx (P117p Nieuwerkerken)
|
Gezegd van runderen of paarden met dempigheid, een bemoeilijking van de ademhaling; bij runderen is het vaak een naziekte van het mond- en klauwzeer. Het paard vertoont een versnelde ademhaling, gepaard met een temperatuursverhoging en hoesten. Dempigheid of kortademigheid is niet chronisch, in tegenstelling tot ''cornage'' (7.38). [JG 1b; A 48A, 38a; L 1, a-m; L 23, 1a en 1b; N 8, 87, 88 en 89a; N 52, 24; S 6]
I-9
|