| 27719 |
cokesfabriek |
cokes:
koks (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Maurits]),
kǫks (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Emma, Hendrik, Wilhelmina])
|
Bedrijfsgedeelte van een steenkoolmijn of hoogoven waar cokes geproduceerd worden. De informant van Q 111 vermeldt dat deze fabriek niet voorkwam op de Oranje-Nassaumijnen. Ditzelfde gold voor de mijn van Zolder, aldus de zegsman van K 361. Het woordtype "ammoniakfabriek" werd vroeger in Q 21 gebruikt voor het Stikstofbindingsbedrijf, het chemisch bedrijf van de Staatsmijnen. [N 95, 15]
II-5
|
| 27720 |
cokesovens |
cokesovens:
kǫksø̜̄vǝns (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
[Domaniale])
|
Op de cokesfabrieken werd de cokes bereid door de gewassen vette fijnkolen, de cokeskolen, in luchtdicht afgesloten ovenkamers sterk te verhitten. Alleen reeds op de cokesfabriek Maurits beschikte men over 564 van deze ovenkamers (Steenkool 1953 pag. 242). Deze ovens tezamen vormden een bijna één kilometer lange, meer dan 12 meter brede en ca. 7 meter hoge band. Door de cokeskolen sterk te verhitten, zonder dat lucht en vuur deze kunnen bereiken, ontleden zij. Er komen gassen en dampen vrij die uit de oven ontwijken en voor verdere bewerking worden afgevoerd; in de ovens blijft de cokes achter. [N 95, 109]
II-5
|
| 18518 |
colbertjasje |
jasje:
jeske (L433p Nieuwstadt)
|
het colbert [N 59 (1973)]
III-1-3
|
| 23624 |
collecte |
collecte:
kollek (L433p Nieuwstadt)
|
De geldinzameling, de collecte [de kollekt?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23630 |
collectebakje |
schaal:
sjoal (L433p Nieuwstadt)
|
Een collectebakje aan een lange steel [centebekske?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23625 |
collecteren |
met de schaal rondgaan:
mit de sjoal rondjgoan (L433p Nieuwstadt),
met de telder rondgaan:
mit den tèjjer rondjgoan (L433p Nieuwstadt)
|
Met de schaal of het kerkezakje rondgaan in de kerk [róndgooën?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23629 |
collecteschaal |
telder:
tèjjer (L433p Nieuwstadt)
|
De schaal, het bord waarmee in dat geval gecollecteerd werd [schaol, sjaal, telder, klaaterschoeëtel?] . [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23640 |
communie |
communie (<lat.):
kemune (L433p Nieuwstadt)
|
De communie, deel van de mis waarin priester en gelovigen communiceren [kemuunie, kómmelejoeën?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23418 |
communiebank |
communiebank:
kemunebank (L433p Nieuwstadt)
|
De balustrade aan de voet van het priesterkoor, waaraan de gelovigen de communie ontvangen [communiebank?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 23664 |
completen |
completen (<lat.):
completen (L433p Nieuwstadt)
|
De completen, namiddagdienst die op hoogfeesten en/of aan het einde van aanbiddingsdagen in aansluiting op de vespers werd gehouden en die vaak gevolgd werd door de lof- en dankhymne "Te Deum laudamus". [N 96B (1989)]
III-3-3
|