e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Nieuwstadt

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
kolengruis kolengruis: kaolegruus (Nieuwstadt) Hoe noemt u het gruis van kolen? [N 104 (2000)] III-2-1
kolenkraan kolenkraan: kǭlǝnkrān (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Emma]) [N 95, 37] II-5
kolenlaadstation verlading: vǝrlājeŋ (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Domaniale]) Het woordtype "kade" (Q 7) duidt op een punt waar kolen in schepen worden overgeladen en "bascule" (Q 7) op een laadpunt voor treinen. [N 95, 32] II-5
kolenschop panschup: panšø̜p (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]) Schop, bestaande uit een korte steel met kruk en een betrekkelijk groot blad. Met dit type schop worden de losgemaakte kolen op de transportband of de schudgoot geschept. Door de onduidelijke vraagstelling van vraag N 95, 751 ("Hoe noemt u een platte schop?") en vraag N 95, 752 ("Hoe noemt u een panneschop?") is een aantal opgaven uit dit lemma mogelijkerwijs ook van toepassing op de steenschop. De composita waarvan het eerste lid verwijst naar een steenschop zijn bijeengeplaatst in het lemma Steenschop. [N 95, 752; N 95, 751; monogr.] II-5
kolenslik slam: šlam (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]) Nat kolenstof of kolengruis, gebruikt als brandstof. [N 95, 466; monogr.; Vwo 689; Vwo 709; Vwo 715] II-5
kolenstof kolenstub: kǭlǝštø̜p (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]) Grof of fijn stof afkomstig van de kolen. Het komt vrij bij het schieten, boren, het losmaken van kolen en andere werkzaamheden in het ondergrondse gedeelte van de mijn. Omdat het kolenstof overbelasting van de longen kan veroorzaken, wordt het nadelig geacht voor de gezondheid. Het moet daarom zoveel mogelijk bestreden worden. Bij een bepaald percentage vluchtige bestanddelen in het kolenstof is het zeer explosief. [N 95, 769; monogr.] II-5
kolenval kolenval: kǭlǝval (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Af- of instorting van kolen. Het gevaar van kolenval is in elke koollaag aanwezig maar het treedt meer op de voorgrond bij dikke lagen en bij goed gelaagde kolen. Door directe kolenval kwamen vaker ongevallen voor. [N 95, 888] II-5
kolenvoorraad kolenopslag: kǭlǝnopšlāx (Nieuwstadt  [(Maurits)]   [Maurits]) Voorraad kolen die een mijn opslaat wanneer de produktie hoger is dan de verkoop. [N 95, 33; Vwo 749] II-5
komisch zuur: zoer (Nieuwstadt) lachwekkend omdat de tegenstelling tussen het gepretendeerde en het werkelijke doorzien wordt [komisch, vies] [N 85 (1981)] III-1-4
kommervol (zijn): kommer veel ambras hebben: veul ambras hubbe (Nieuwstadt) vol leed en zorg [diepzinnig, kommervol] [N 85 (1981)] III-1-4