| 25616 |
brood uit het blik of van de plaat halen |
uitklappen:
ūtklapǝ (Q197p Noorbeek)
|
Een eventueel opgegeven object brood, weg e.a. wordt niet gedocumenteerd. [N 29, 52]
II-1
|
| 20710 |
broodje |
kadetje:
kadetsjes (Q197p Noorbeek),
pistolet:
pistoles (Q197p Noorbeek)
|
verschillende soorten broodjes [N 29 (1967)]
III-2-3
|
| 25655 |
broodkar |
bakkerskar:
bɛkǝrskar (Q197p Noorbeek),
broodskar:
bruǝtskar (Q197p Noorbeek)
|
Kar waarmee de bakker of bakkersknecht het brood bezorgt. Vroeger gebeurde dat rondbrengen met de hondekar, aldus de informanten van L 292 en L 377. [N 29, 99b; monogr.]
II-1
|
| 25493 |
broodkorst |
korst:
kǭrstǝ (Q197p Noorbeek),
snuitjes:
šnytskǝs (Q197p Noorbeek)
|
De broodkorst aan de beide uiteinden van het brood. [N 29, 55; monogr.]
II-1
|
| 25500 |
broodoven |
oven:
ǭvǝ (Q197p Noorbeek)
|
De diverse vragen vroegen in het algemeen naar "de oven" en niet specifiek naar "de broodoven" afgezien van N 29, 1a. Het merendeel van de antwoorden slaat op de oven aan huis of op de boerderij. Meer specifieke ovens zullen in de bakkerij gebouwd zijn. De königswinteroven is een oven gemaakt van grote blokken steen afkomstig uit königswinter. De vloer bestaat uit twee grote blokken. Deze oven is voorzien van drie kanalen (pijpen) die boven het gewelf zijn aangebracht. Kanalen voeren de rook van achter de oven boven over het gewelf naar voren waardoor de trek van het vuur veel beter regelbaar wordt gemaakt (z. wbd ii afl. 1 blz. 62). [N 29, 1a; N 5, 135; RND, 57; S 27; Wi4; L 12, 8; L 40, 13b; L 40, 14; L A 2, 277; monogr.]
II-1
|
| 25617 |
broodrek |
broodrek:
brutręk (Q197p Noorbeek)
|
De houten stellage waarop het brood wordt weggezet. De woordtypen "broodkar", "broodwagen", "moeldedek", wijzen op het gebruik van iets anders dan een houten stellage of plank om het brood op neer te leggen. [N 29, 53]
II-1
|
| 25494 |
broodslot |
korst:
%%meervoud%%
kǭrstǝ (Q197p Noorbeek),
muiltje:
%%meervoud%%
mylkǝs (Q197p Noorbeek)
|
De plaats waarde uiteinden van de opgerolde deegplak over elkaar vallen. [N 29, 56; monogr.]
II-1
|
| 24983 |
bros, breekbaar |
sprok:
sjprok (Q197p Noorbeek)
|
hard aanvoelend en toch gemakkelijk breekbaar [bros, sprok, ras, broos] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 28491 |
bruidsvlucht |
bruidsvlucht:
bruętsvløx (Q197p Noorbeek)
|
Vlucht die de jonge koningin of moer onderneemt om bevrucht te worden door één of meerdere darren die met haar meevliegen. Meestal vindt deze vlucht plaats tussen de vijfde en zevende dag na haar uitlopen. Hoog in de lucht vindt de bevruchting plaats. Slechts één periode in haar leven wordt de moer of koningin bevrucht. De ene dar die haar bevrucht, moet deze daad met de dood bekopen. De moer keert uit het luchtruim met het bevruchtingsteken, de bij de paring afgerukte mannelijke geslachtsdelen, in haar lijf naar haar woning terug. De werkbijen bijten die darrenoverblijfselen weg en na korte tijd kan de moer met haar enige taak, het eieren leggen, beginnen. [N 63, 58; Ge 37, 44]
II-6
|
| 28509 |
bruidszwerm |
bruid(s)zwerm:
bruętsžwɛrm (Q197p Noorbeek)
|
Een volk dat meezwermt bij de bruidsvlucht van een jonge koningin. [N 63, 37a; N 63, 37b; N 63, 29d; N 63, 29c]
II-6
|