| 24640 |
grote waterweegbree |
herdersfluit:
herdersfluit (L216p Oirlo)
|
Waterweegbree (grote) (alisma plantago-acquatica). De plant is 20 tot 150 cm groot en heeft grote, boven het water uitstekende bladeren; de bladeren zijn tevens lancetvormig, met een iets hartvormige voet; de bloemen groeien in een grote pluim en zijn wit [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 24857 |
grote weegbree |
hazenbrood:
plantago major
hazebroeëd (L216p Oirlo),
varkensblader:
vaerkes-blaar (L216p Oirlo)
|
Grote weegbree (plantago major 10 tot 50 cm groot. Alle bladeren staan in een wortelrozet en zijn bijna eirond of eivormig, de bladeren parallelnervig en langgesteeld; de bloemen bevinden zich in lange cilindrische aren, de bloemkroon is vliezig, en bru [N 92 (1982)] || weegbree
III-4-3
|
| 25234 |
grote wolk |
dikke wolk:
dikke wolk (L216p Oirlo)
|
grote, op zichzelf staande wolk [bonk] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 18872 |
gruwelijk |
beestig:
biëstig (L216p Oirlo),
erg:
errig (L216p Oirlo),
schrikkelijk:
schrikkelijk (L216p Oirlo)
|
grote schrik opwekkend, afschuwwekkend [erg, gruwelijk, ijselijk] [N 85 (1981)] || gruwelijk [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 32626 |
guano |
guano:
gǝwān (L216p Oirlo)
|
Guano is een poedervormige meststof, vervaardigd van uitwerpselen, veren en kadaverresten van zeevogels, waarvan zich in de loop van de tijd dikke lagen hebben gevormd op onbewoonde eilanden en klippen met name aan de westkust van Zuid-Amerika (Peru, Chili). Blijkens een aantal opgaven werd guano beschouwd als de oudste of eerst bekende kunstmest of was hij de voorloper daarvan, die vooral vóór de eerste W.O. gebruikt werd. Toen de echte kunstmest zijn intrede had gedaan, werd deze aanvankelijk nog vaak guano genoemd. Met guano, die voornamelijk werd aangewend om pootaardappelen te bemesten, ging men zuinig om: met een oude eetlepel of iets dergelijks werd in ieder pootgat een kleine hoeveelheid van deze meststof op of bij de aardappel gelegd. Volgens de meeste opgaven was guano een stikstofhoudende meststof, volgens enkele andere bevatte hij ook kali en fosforzuur, terwijl hij eenmaal met thomasslakken wordt vergeleken of als zwarte meststof wordt omschreven. Mogelijk werd deze originele vogelmest in het begin van de kunstmestperiode synthetisch nagemaakt en als guano of onder een daarop gelijkende handelsnaam in de handel gebracht. [N P, 8; N 11A, 62a]
I-1
|
| 19082 |
guit |
guit:
giet (L216p Oirlo)
|
guit [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 18834 |
guitig |
die pakte hem effentjes:
den pakte ⁄m efkes (L216p Oirlo),
olijk:
oeleg (L216p Oirlo),
strabant:
cf. Weijnen Etymologisch Dialectwoordenboek, p. 196 s.v. "strabant
strabant (L216p Oirlo)
|
aardig, olijk, guitig || ondeugend, schalks || vrolijk plagend of op overmoedige wijze grappig [farsig, guitig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 21331 |
gulden |
gulden:
enne geulde (L216p Oirlo),
geulde (L216p Oirlo),
piek:
Opm. in de hande = vief piek.
piek (L216p Oirlo)
|
gulden [SGV (1914)] || gulden, een ~ [kent uw dialect ook namen als piek, pieterman of andere?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 23267 |
gulden mis |
gulden mis:
gulde mis (L216p Oirlo)
|
De mis op quatertemperwoensdag van de Advent, guldenmis, noodmis [julde maes]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 18541 |
gulp van een broek |
gulp:
gulp (L216p Oirlo)
|
gulp, met knoopjes te sluiten voorsplit [rötsj, fluitje] [N 23 (1964)]
III-1-3
|