| 26403 |
velg |
velling:
vɛlǝŋ (L216p Oirlo)
|
De oorspronkelijke betekenis van de term velg is "elk van de vier tot zes gebogen houten blokken, die samen de rand van het wiel vormen en waarin de spaken vastgemaakt worden". Een aparte term voor de volledige houten rand bestond oorspronkelijk niet. Er is verwarring rond de term gekomen bij de opkomst van de fiets- en de autowielen, waarvan de randen niet uit aparte deeltjes bestonden, maar die uit één stuk gemaakt waren. Deze randen werden ook "velgen" genoemd. De verwarring blijkt duidelijk uit het feit dat voor zowel het houten blok als voor de volledige rand dezelfde termen, velg en velling, werden opgegeven en in de opgaven verschijnt vaak het meervoud, vooral in de betekenis van "houten rand". Sommige opgaven zijn echter samenstellingen, waaruit de betekenis eenduidig blijkt. Deze woordtypes staan onder B. en C. geordend en betekenen resp. "houten blok" en "wielrand". [N 17, 65a-b + add; N G, 45a-b; JG 1a; JG 1b; JG 2b; A 4, 20a + c; L 20, 20c; monogr.]
I-13
|
| 26244 |
velling |
velg:
velg (L216p Oirlo)
|
De houten velg van het aswiel waarin de kammen gemonteerd zijn. Zie ook afb. 49. De velg bestaat in het algemeen uit verschillende delen. De meervoudige woordtypen als velgstukken, slijtstukken en litsen duiden daar dan ook op. Ook kunnen er een voorvelg en een achtervelg zijn aangebracht. Rond de buitenomtrek van de velg wordt soms een bekleding of voering bevestigd. In l 265 was deze voering vervaardigd van ijzer. [N O, 11i; A 42A, 10]
II-3
|
| 23547 |
velum |
velum (lat.):
velum (L216p Oirlo)
|
Het velum [veeloem?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 20660 |
venkel |
venkel:
vinkel (L216p Oirlo)
|
venkel [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 30317 |
vensterbank |
vensterbank:
vęjnstǝrbaŋk (L216p Oirlo)
|
Min of meer breed houten of stenen dekstuk aan de binnenzijde van een raam op hoogte van de onderdorpel. Zie ook afb. 57b. Een stenen vensterbank werd in P 48 van 'arduin' ('ardø̜̄n'), in K 314 van 'arduinsteen' ('ardoanstiǝn'), in L 366 van naamse steen en in K 317 van 'marmer' ('męlǝbǝr') vervaardigd. [N 55, 44b; S 39; L 8, 37b; L 31, 12b; L B1, 168; A 46, 10c; monogr.]
II-9
|
| 30336 |
vensterblinden |
blinden:
blindǝ (L216p Oirlo
[(id)]
)
|
Houten panelen of borden die aan de binnenzijde van het huis aan één of aan beide zijden van het raamkozijn zijn aangebracht. Men onderscheidt slag- of vouwblinden die draaiend geopend kunnen worden en schuif- of rolblinden die in een in de muur uitgespaarde ruimte geschoven kunnen worden. [N 55, 65b; A 23, 18b; A 46, 11c; L 32, 75a; RND 10, 49 add.; monogr.]
II-9
|
| 25074 |
veranderen |
ombouwen:
umbouwe (L216p Oirlo),
veranderen:
verandere (L216p Oirlo)
|
anders maken [anderen, veranderen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 21433 |
verbeuzelen |
verkletsen:
verkletse (L216p Oirlo)
|
zijn tijd met praten verbeuzelen [lameren] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 18159 |
verbinden van een wonde |
verbinden:
verbiende (L216p Oirlo)
|
verbinden: Een wond verbinden (banden, verbinden, zwachtelen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 18940 |
verbruien |
begaden:
gej het in ôk begaaid (L216p Oirlo),
der neven zitten:
...d⁄r naeve gezaete! (L216p Oirlo),
naar de kloten helpen:
nao de kloëte helpe (L216p Oirlo),
niet lukken:
⁄t wel ma nie lukke (L216p Oirlo),
niet vaardig krijgen:
ik krieg ⁄t nie verrig (L216p Oirlo),
verbruien:
verbrujen (L216p Oirlo),
verknallen:
verknalle (L216p Oirlo)
|
door onoordeelkundige handeling of aanpak bederven [verpeuteren, verbruien, verknoeien] [N 85 (1981)] || er niet in slagen iets tot een goed einde te brengen, geen succes hebben [slip slaan] [N 85 (1981)] || verbruien [SGV (1914)] || zwaar in de fout gaan bij een handeling door hem niet of slecht uit te voeren [begaaien] [N 85 (1981)]
III-1-4
|