e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Oirlo

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
stroef sleeuw: sleeje tānd hebbe (Oirlo), sleij tend (Oirlo), sleje (Oirlo), stroef: stroef (Oirlo), zuur: eine zoere meensch (Oirlo) sleeuwe tanden [SGV (1914)] || stroef (een ~ man) [SGV (1914)] || Stroef, gezegd van de tanden (b.v. na het eten van een zure appel) [N 10B (zj)] III-2-3, III-3-1
stronk van de eikenboom eikenpoest: aekepoest (Oirlo) stronk ve eikeboom III-4-3
stronk, stengel van koolplanten kappenstronk: káppesstroonk (Oirlo), koolstronk: koeëlstroonk (Oirlo), stronk: stroônk (Oirlo) Het onderste en binnenste harde gedeelte van een koolplant waaruit de bladeren spruiten (stronk, stam). [N 82 (1981)] || koolstronk I-7
strontje schijtvlek: schietvlek (Oirlo, ... ), wegescheet: weggescheet (Oirlo) een zweertje op het ooglid? [DC 60 (1985)] || Zweertje op het ooglid (paddescheet, paddeschijter, kween, griet, wegescheet, padoog, schietvlek). [N 84 (1981)] III-1-2
strontvlieg strontvlieg: groen-goud kleurig  stroontvliēg (Oirlo) vlieg, soort III-4-2
strooibak voor kunstmest emmer: ęmǝr (Oirlo  [(vroeger)]  ), zaaibak: [zaaibak] (Oirlo) De bak waarin de met de hand te strooien kunstmest voort gedragen wordt, is heel vaak dezelfde bak die gebruikt wordt om graan te zaaien. Waar dit het geval is, zijn de betreffende woorden (zaaibak, -korf, -mand, -kerp, -kaar, zaadbak, -korf, -kaar), waarvan men de dialectvarianten aantreft in het lemma zaaikorf, hier slechts in de woordtypevorm opgenomen. Daarnaast zijn er benamingen die duidelijk alleen van toepassing zijn op de kunstmeststrooibak. Om de kunstmest te verspreiden werd er ook wel gebruik gemaakt van een oude emmer. Dit was het geval bij erg kleine bedrijven, bij de bemesting van kleine percelen (ook de tuin), bij kleine hoeveelheden kunstmest (zeker in het begin van de kunstmestperiode, ook als er guano gestrooid werd), of als de boer geen zaaibak had. Men kan zich voor het strooien van kunstmest ook bedienen van de ter plaatse gebruikelijke voorschoot voor het zaaien van granen. Daarom worden benamingen als zaaikleed, -slob, -scholk, scholk en voorschoot veelal slechts als type vermeld. De dialectvarianten daarvan vindt men in het lemma zaaikleed. [JG 1a + 1b add.; N 15A, 3 + 4; N 18, 109 + 110 add.; N P, 19 add.] I-1
strooien strouwen: strǫu̯ǝ (Oirlo) Hooi of stro onder het vee spreiden. [S 36; L 7, 61b; R(s] I-11
strooien dak strooien dak: strø̜jǝn dak (Oirlo) Dak dat met stro gedekt is. Zie ook de lemmata 'Gedreven dak' en 'Gespreid dak'. [S 36; monogr.; Vld.] II-9
strooien hoed panama: plat. Van Dale: II. panama, 1. zeer buigzame hoed, van panamastro gevlochten.  Panama (Oirlo), strohoed: [Vgl. WNT: stro - strooi - ...] [NB- WLD I.4: lm. stro, stro/strouw; struu en strooi als aparte trefwoorden (blz. 121)]  strui-hōēd (Oirlo) hoed, strooien ~ [N 25 (1964)] III-1-3
strooisel strooisel: strø̜i̯sǝl (Oirlo) Dat wat in de stal onder het vee wordt gestrooid. Dat kan vers stro zijn maar ook gehakt stro of afval na het wannen van gedorst graan. Verder gebruikte men bladeren uit hagen, eiken- en beukenbos en loof van struiken eveneens als strooisel. [N 6, 10; L 7, 61b; JG 1a, 1b, 2b-1 add.; N 18, 41 add.; monogr.] I-11