| 32947 |
zijladders van de oude kar |
ledders:
lø̜dǝrǝ (Q033p Oirsbeek),
oogstledders:
ōslø̜dǝrǝ (Q033p Oirsbeek)
|
De open ladderachtige constructies aan de zijkanten van de oude hooikar. Zie de algemene toelichting bij deze paragraaf en afbeelding 16, de foto''s a en b. Het lemma bevat alleen meervouden. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel øhooiŋ zie het lemma ''hooi''.' [N 17, 12a en 30b; A 26, 2a; Lu 4, 2a]
I-3
|
| 18028 |
zijn neus snuiten |
uitsnoeven:
zien naas oetsjnoe:ve (Q033p Oirsbeek)
|
snuiten: zijn neus snuiten [sneuve, snutte] [N 10a (1961)]
III-1-2
|
| 19348 |
zijn tevredenheid betuigen |
stuiten:
sjtūūtə (Q033p Oirsbeek),
zich freuen (du.):
zig fruiə (Q033p Oirsbeek)
|
genoegen hebben om het geluk van iemand anders [ergens in gruien, grunselen] [N 85 (1981)] || zijn tevredenheid betuigen, zijn tevredenheid kenbaar maken [stuiten] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 19221 |
zijn woede luchten |
bijdraaien:
biedreeə (Q033p Oirsbeek)
|
zijn woede proberen kwijt te raken door iets te doen of te zeggen [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 27824 |
zijwand |
stoot:
štōs (Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Laura, Julia]),
zijplanken:
zīplaŋkǝ (Q033p Oirsbeek)
|
De zijwand van een ruimte in de ondergrondse werken. De woordtypen "ondenlangsstoot", "onderlangsstoot", "ovenlangsstoot" en "overlangsstoot" (Q 121) zijn van toepassing op de zijwand van een galerij. Omdat de steenkoollaag gewoonlijk een zekere hoek maakt met het horizontale vlak, is de afstand van de laag tot het dak van de galerij aan de ene zijwand groter dan aan de andere. De wand waarin die afstand het grootst is, noemt men de "ondenlangsstoot" of "onderlangsstoot", de andere de "ovenlangsstoot" of "overlangsstoot" (Lochtman pag. 72). [N 95, 197; monogr.; Vwo 496] || Elk van de zijkanten van een kar, wagen of kruiwagenbak. Herhaaldelijk worden in het materiaal speciaal de zijkanten van een hoogkar vermeld, die afgenomen kunnen worden. De zijwanden van de slagkar, die samen met de voorwand een vast geheel vormen, krijgen vaak geen aparte naam. De zijplanken zijn horizontale planken die tegen verticale rongen staan en waarop verhoogsels gezet kunnen worden. De woordtypes kist, mouw, komp en korf, die thans "elk van de twee zijwanden" betekenen, zijn oorspronkelijk termen voor de kar- of wagenbak als geheel. De benamingen voor dit geheel worden behandeld in het lemma bak. De meer specifieke benamingen voor de zijwanden van de kruiwagen worden onder het betreffende lemma behandeld. [N 17, 30a + 40 + 46a + add; N G, 53c + 60 a-b; JG 1a; JG 1b; JG 1c; JG 1d; JG 2a; JG 2b; JG 2c; A 26, 2b; Lu 4, 2b; monogr.]
I-13, II-5
|
| 26006 |
zijwanden |
ruls:
rø̜ls (Q033p Oirsbeek)
|
Zijkanten van de platte kruiwagen. De meer algemene benamingen zijn terug te vinden onder het lemma zijwand. Het woordtype ruls staat voor een bijzondere soort zijkant, die niet uit planken bestaat, maar uit latjes en die voornamelijk dient voor het vervoer van takken, bladeren en dergelijke. Zie ook het lemma rulskar. [N 18, 98a + add; N G, 53c; JG 2b; monogr.]
I-13
|
| 24851 |
zijwortel |
zijwortelen:
de zie-wŏĕrtele (Q033p Oirsbeek)
|
(dwars)wortels van een boom [N 27 (1965)]
III-4-3
|
| 25318 |
zil, maat van 2500 m2 of kwart bunder |
kwart bunder:
kwaart boender (Q033p Oirsbeek),
zil:
zil (Q033p Oirsbeek)
|
de maat die een oppervlakte aangeeft van 2500 vierkante meter, dat is 1/4 bunder (=10.000 vierkante meter) [zil] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 21624 |
zilvergeld |
zilvergeld:
zilvergeldj (Q033p Oirsbeek),
(= iets uitbetalen in zilvergeld).
get oetbetale i zilvergeldj (Q033p Oirsbeek)
|
Inventarisatie uitdrukkingen voor: muntgeld, klinkend geld in het algemeen [geen bankbiljetten dus] [speeses?] [N 21 (1963)] || zilveren geldstukken [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 33602 |
zilveruitje |
zilver-un:
zilverun (Q033p Oirsbeek)
|
[DC 13 (1945)]
I-7
|