| 33197 |
aardappelwiedhak |
aardappelhaak:
ɛrpǝlhǭk (Q033p Oirsbeek),
handcultivator:
hanjtkøltivatǝr (Q033p Oirsbeek)
|
De hak die gebruikt wordt bij het wieden van een aardappelveld. Vaak is het hetzelfde stuk gereedschap als de aanhooghak. De zegsman van L 290 merkt op: "een door de smid omgebogen riek". Vergelijk ook het lemma Kromme Riek. Ook de mesthaak wordt voor dit doel benut; het is uitdrukkelijk opgegeven in: L 324, 378, 420, 0426, Q 39, 71, 111, 192, 198. Zie voor de fonetische documentatie het lemma Mesthaak in aflevering I.1, pag. 12. [N 12, 35; N 18, 58; monogr.]
I-5
|
| 33199 |
aardappelziekten |
bladrol:
bladrol (Q033p Oirsbeek),
fytoftora:
fitǫftǝra (Q033p Oirsbeek)
|
Door de intensieve cultuur van aardappelen en omdat men de pootaardappelen won uit de oogst van eigen veld van het jaar ervoor, was de aardappelplant bijzonder vatbaar voor allerlei ziekten. Het aantal ziekten is dan ook zeer groot en het aantal opgaven voor aardappelziekten navenant. Aan de hand van de opgaven is hier de volgende indeling aangehouden: schimmel- en bacterieziekten, virusziekten en voedingsziekten, telkens, waar mogelijk met enkele onderafdelingen. De bijzonderheden worden in het corpus van het lemma gegeven. Vergelijk ook het WBD, I, aflevering 8, 1478-1480. [N 12, 8; monogr.]
I-5
|
| 33482 |
aardbei |
aardbei:
ideosyncr.
aardbei (Q033p Oirsbeek),
erbel:
ur bel (Q033p Oirsbeek),
øͅrbəl (Q033p Oirsbeek),
ideosyncr.
ürbel (Q033p Oirsbeek)
|
[DC GV (1935) M]aardbei [SGV (1914)] || De bekende, fris smakende rode vrucht van de aardbeienplant (aadbissem, aardbeer, aardbees, jaarbees, aardbezie, freis). [N 82 (1981)]
I-7
|
| 20735 |
aardbeienvlaai |
aardberenvlaai:
örbĕlĕvla (Q033p Oirsbeek)
|
Vla met vulling van aardbeien [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 24922 |
aarde, grond |
aarde:
êrt (Q033p Oirsbeek)
|
aarde (grond) [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 18905 |
aarden |
aarden:
aardə (Q033p Oirsbeek, ...
Q033p Oirsbeek),
gewennen:
gewénnə (Q033p Oirsbeek)
|
zich op een andere plaats waar men zich gevestigd heeft, thuis gaan voelen [aarden, de aard krijgen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 29574 |
aarden pot |
aarden pot:
ē̜rdǝn pǫt (Q033p Oirsbeek),
duppen:
dø̜pǝ (Q033p Oirsbeek)
|
Aarden pot, bleekbruin van kleur. Dorren (Valkenburgs Woordenboek) merkt op pag. 15 over de term baar op: ø̄̄Naar de grootte onderscheidt men één-, twee- en drieschildersbaren, wijl ze gemerkt zijn met één, twee of drie schildjes (reliefstempels), met een inhoud van circa 20, 30 en 40 liter.ø̄̄ De driekroonse pot was een verglaasde pot voor het inmaken van zuurkool, braadworst en bonen. De pot was gemerkt met drie kroontjes en had een inhoud van 20 tot 50 liter. Het woordtype driekronenpot duidt waarschijnlijk een vergelijkbare pot aan. Zie hiervoor ook de toelichting bij het lemma ɛstroopvatɛ in wld II.2, pag. 59.' [N 49, 103b; L 1a-m; L 32, 15a; L 32, 15b; R 3, 5; S 1; monogr.]
II-8
|
| 19509 |
aardewerk |
aardewerk:
aardewerk (Q033p Oirsbeek)
|
aardewerk (eerdegoed, gleiwerk) [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 23315 |
aardmannetje (kabouter) |
alvermannetje:
hauvermenke (Q033p Oirsbeek)
|
aardmannetje [SGV (1914)]
III-3-3
|
| 17653 |
aars |
aars:
aasj (Q033p Oirsbeek),
vot:
vǫt (Q033p Oirsbeek)
|
[JG 1a, 1b; N 8, 13, 32.9 en 35]aars, darmuitgang [N 10c (1961)]
I-9, III-1-1
|