| 27015 |
scherp zetten |
scherpmaken:
šɛ.rǝp mā.kǝ (L415p Opoeteren)
|
Een paard van winterbeslag voorzien. Onder het hoefijzer worden dan al dan niet verwisselbare kalkoenen aangebracht en onder de voorzijde wordt een metalen plaatje bevestigd, de stoot. Zie ook de lemmata ɛijsnagelsɛ, ɛstootɛ enɛkalkoenen, krammenɛ.' [JG 1a; JG 1b; N 100, 17, add.; monogr.]
II-11
|
| 26566 |
scherpen |
scherpen:
šerpǝ (L415p Opoeteren)
|
Het maalvlak van molenstenen scherp maken. Door de onduidelijke vraagstelling van vraag N o, 34a (ø̄Hoe noemt u het aanbrengen van groeven in de stenen?ø̄) is een aantal opgaven mogelijk ook van toepassing op het aanbrengen van een geheel nieuw scherpsel op een (nieuwe) molensteen. Zie voor de meer specifieke handelingen bij het scherpen de lemmata ɛuithalenɛ, ɛbreed scherpenɛ, ɛhol scherpenɛ etc.' [N O, 34a; Sche 61; Vds 198; Jan 194; Coe 159; Grof 192; A 42A, 29 add.; N D, 33; N D, add.; monogr.; A 42A, 33 add.]
II-3
|
| 26569 |
scherprij |
rij:
ri (L415p Opoeteren)
|
Lange, rechte houten of stalen lineaal die wordt gebruikt om te bepalen waar de steen arm of rijk is. De molenaar kan daartoe kleurstof op de rij aanbrengen die, als hij ermee over het maalvlak wrijft, de te hoge gedeelten van de steen aanduidt. [N O, 34i; Vds 220; Jan 196; Coe 168; Grof 201]
II-3
|
| 26397 |
scheut |
scheut:
šīǝ.t (L415p Opoeteren),
scheutje:
šitjǝ (L415p Opoeteren),
schot:
šūǝ.t (L415p Opoeteren)
|
Uitspruitsel van een plant, inzonderheid de aardappel. Vaak is er een meervoud gevraagd of opgegeven; vaak ook zijn de enkelvoudsvormen gelijk aan de meervoudsvormen. Alleen wanneer uitdrukkelijk de meervoudsvormen werden gevraagd en opgegeven, zijn deze ook hier opgenomen. Bij de verkleinwoorden onder het type scheutje is het ondoorzichtig of het om het grondwoord scheut of schot gaat. Kien moet begrepen worden als een contaminatie van kiem (voor de klinker) en kijn (voor de slotmedeklinker). Zie ook het lemma Uitlopers Van Kuilaardappelen. [N M, 16a; JG 1a, 1b; L 1, a-m; L 1u, 120; L B2, 282; S 17; S 31; monogr.; add. uit L 30, 39; S 22]
I-5
|
| 21365 |
schieten |
schieten:
šētə (L415p Opoeteren, ...
L415p Opoeteren),
šē.tǝ (L415p Opoeteren)
|
Gezegd van water wanneer het niet langer gehinderd wordt in zijn vrije loop. [Vds 30; Jan 91; Coe 56; Grof 80] || schieten [ZND A2 (1940sq)], [ZND m]
II-3, III-3-1
|
| 26285 |
schietstaven verwijderen |
staven uithouwen:
stę̄v ȳthøjwǝ (L415p Opoeteren)
|
Schietstaven verwijderen uit het rondsel van niet te gebruiken steenkoppels. [Jan 107 add.]
II-3
|
| 20687 |
schijf braadspek |
braai:
brōͅi (L415p Opoeteren, ...
L415p Opoeteren),
b.v. spek of ham
broaj (L415p Opoeteren)
|
gebraden vlees || spek [Goossens 1b (1960)]
III-2-3
|
| 23913 |
schijnheilig |
schijnheilig:
sjienheilig (L415p Opoeteren)
|
Schijnheilig [schienhèllig]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 34271 |
schijten |
kakken:
kakǝ (L415p Opoeteren),
schijten:
ši.tǝ (L415p Opoeteren)
|
Vaste ontlasting hebben, gezegd van vee. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-11
|
| 33496 |
schil van een vrucht |
schil:
sjòl (L415p Opoeteren)
|
schil, bast
I-7
|