| 33131 |
bussel kort stro |
krombussel:
kro.mbęsǝl (L415p Opoeteren)
|
Wanneer men het stro bijeengebonden heeft, ligt het graan op de dorsvloer, nog vermengd met eindjes kort stro, lege aren en kaf. Men harkt dan eerst de korte eindjes stro bijeen, en stopt deze in een bussel. Hier staan de benamingen voor deze bussel stro met harksel erin bijeen. [N 14, 29 en 33; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 48, 34.3b; Lu 2, 34.3b; monogr.; add. uit N 14, 25 en 28]
I-4
|
| 33129 |
bussel uitgedorst stro |
bussel:
bęsǝl (L415p Opoeteren),
schob:
sxǫp (L415p Opoeteren),
šop (L415p Opoeteren)
|
Wanneer het graan uit de aren is geslagen, worden de lege halmen bijeengebonden, vroeger met twee banden. Sinds de komst van de dorsmachines worden de halmen doorgaans dubbel geplooid en met één band in het midden gebonden, of tot pakken geperst. De grondbetekenis van schans is "takkebos, mutserd"; die van het du. Bürde "datgene wat gedragen wordt". Zie ook de toelichting van het lemma ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4).' [N 14, 26; JG 1a, 1b, 2c; L 17, 16; L 22, 33b; L 48, 34.3a; Lu 2, 34.3a; R [s], 65; S 5; Wi 16 en 17; monogr.; add. uit R 3, 70 en R 14, 19 en uit het materiaal van lemma 4.6.4 waarbij is aangetekend dat het om gedorste garven gaat]
I-4
|
| 20223 |
buurman |
nabuurman:
naoberman (L415p Opoeteren),
noaberman (L415p Opoeteren),
nabuurmens:
naobermins (L415p Opoeteren)
|
buurman [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 20241 |
buurt |
nabuur:
he woent in de noaber (L415p Opoeteren),
hè woeentj in ne naober (L415p Opoeteren)
|
Hij woont in de buurt [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 21305 |
buurten |
uchteren:
ichteren (L415p Opoeteren)
|
Hoe heet het gebruik in de winter s avonds bij de buren te gaan zitten praten? [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 21304 |
buurvrouw |
nabuurvrouw:
naobervrouw (L415p Opoeteren),
noabervrouw (L415p Opoeteren)
|
buurvrouw [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 23398 |
calvarieberg op het kerkhof |
calvarieberg:
kalvarieberg (L415p Opoeteren)
|
De beeldengroep op het kerkhof, bestaande uit Jezus aan het kruis en aan weerskanten daarvan Maria en Johannes [Calvariegroep, kruisgroep, Calvarieberg?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 34373 |
castreermes |
baggenmesje:
bagǝmɛskǝ (L415p Opoeteren)
|
Instrument waarmee men castreert. Uit de opgaven blijkt dat dit instrument in de meeste gevallen een scheermes is. De informant van Q 208 (Vijlen) vermeldt dat het scheermes "vroeger" werd gebruikt. [N 76, 46]
I-12
|
| 33749 |
castreren |
snijden:
snii̯.ǝ (L415p Opoeteren),
snii̯ǝ (L415p Opoeteren),
snīǝ. (L415p Opoeteren)
|
Een mannelijk paard onvruchtbaar maken door de teelballen weg te snijden; men spreekt dan van een ruin. Vgl. het lemma ''ruin'' (2.1.3). [JG 1a, 1b; N 8, 60] || Het varken onvruchtbaar maken. Mannelijke varkens castreert men door ze de teelballen weg te nemen. [N 76, 44; JG 1a, 1b; monogr.]
I-12, I-9
|
| 23887 |
catechismusboekje |
catechismus:
kattegismis (L415p Opoeteren)
|
Het boekje [kategèssemes, kategèsm, katejismes]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|