| 24131 |
bosrietzanger |
korenfluiter:
koeërefluiter (L288a Ospel),
korenmusje:
koeëremöske (L288a Ospel),
korenteut:
koeëretäöt (L288a Ospel)
|
bosrietzanger
III-4-1
|
| 32795 |
bot eggen |
met de tanden achteruit [eggen]:
męt ˲dǝ taŋ au̯xtǝrūt (L288a Ospel)
|
Werken met een eg die "bot" is aangespannen. De eg wordt aan een zodanig punt voortgetrokken dat de tanden schuin naar achteren wijzen en bijgevolg slechts oppervlakkig door de grond gaan. Zie afb. 70. De termen zijn vooral van toepassing op het werk met de oude houten eg die schuingeplaatste tanden had. In plaatsen waar men gezien de grondsoort verschillend egwerk met dezelfde eg kon verrichten en men uitsluitend of voornamelijk bot egde om het gezaaide graan in de grond te werken, kan voor "bot eggen" dezelfde term in gebruik zijn (geweest) als voor "eggen na het zaaien". Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten zie men de toelichting bij het lemma ''eggen''. Voor andere (...)-varianten dan ''eggen'' zij verwezen naar het lemma ''slepen''. [JG 1a + 1b+ 1c + 2c; N 11, 82; N 11A, 173b; NP, 16a; monogr.]
I-2
|
| 34258 |
boter |
boter:
bōtǝr (L288a Ospel),
bōu̯tǝr (L288a Ospel),
botter:
botǝr (L288a Ospel),
buǝtǝr (L288a Ospel)
|
Het bovengedreven vet op de melk. Dit is het eindprodukt van het karnen. [N 12, 51, 52, 55, 58 en 61; JG 1a, 1b; L 1a-m; L 1u, 114; L 20, 26b; L 22, 8; L 27, 67 en 69; S 4 en 17; A 4, 26a en 26b; A 7, 19, 21, 22 en 23; A 9, 15b; A 16, 8a; A 28, 7; N 5A (I]
I-11
|
| 33299 |
boterbloem |
boterbloem:
bōǝtǝrblom (L288a Ospel)
|
Ranunculus L. Een plantengeslacht dat, samen met de (water)ranonkel, uit allerlei verschillende soorten bestaat waarvan sommige inmiddels zeldzaam zijn, zoals de akkerboterbloem (Ranunculus arvensis L.) die vroeger in veel Limburgse akkers voorkwam. In het gebied van het WLD zijn de scherpe (Ranunculus acris L., hierbij afgebeeld), de kruipende (Ranunculus repens L.) en de blaartrekkende (Ranunculus sceleratus L.) boterbloem vrij algemeen en in mindere mate de knolboterbloem (Ranunculus bulbosus L.), de egelboterbloem (Ranunculus flammula L.) en de behaarde boterbloem (Ranunculus sardous Crantz.). De meeste van deze soorten hebben (goud- tot bleek-)gele bloemen en groeien op weilanden, bermen, oevers en andere min of meer vochtige bodem. Ze bloeien van april of mei tot september en worden van ongeveer 10 tot 50 cm hoog. Voor zover mogelijk is de bedoelde soort apart aangegeven. [A 60A, 40, 60, 61, 104; monogr.]
I-5
|
| 20637 |
boterham |
boterham:
boeëteram (L288a Ospel),
boöteram (L288a Ospel, ...
L288a Ospel)
|
boterham
III-2-3
|
| 20713 |
boterham (kinderwoord) |
bam:
Verklw. bammetje
bam (L288a Ospel)
|
kinderlijk gezegde voor boterham
III-2-3
|
| 32556 |
boterkorf |
botermand:
buǝtǝrmaŋ (L288a Ospel)
|
Rechthoekige mand met hengsel en aan de bovenzijde soms twee kleppen. Zie ook afb. 289. De boterkorf werd volgens het Venrays woordenboek (pag. 105) vroeger gebruikt door boeren om daarmee hun zelfgemaakte boter naar de markt te brengen. [N 20, 50; N 40, 97; N 40, 111; N 40, 112; N 40, 113; monogr.]
II-12
|
| 19517 |
botervlootje |
boterpot:
Verklw. boeëterpötje
boeëterpot (L288a Ospel, ...
L288a Ospel),
boterschotel:
bōterschōtel (L288a Ospel),
botervlootje:
botervlutje (L288a Ospel),
būətərvly(3)̄ətjə (L288a Ospel)
|
botervloot || botervlootje [DC 23 (1953)], [N 20 (zj)]
III-2-1, III-2-3
|
| 32948 |
botteriken |
hekken:
hękǝs (L288a Ospel),
ledders:
lęi̯ǝrs (L288a Ospel)
|
De ladderachtige constructies die vóór en achter op de hooikar worden geplaatst om de laadcapaciteit te vergroten. Zie de algemene toelichting bij deze paragraaf en afbeelding 16, de foto''s b en c. De term ladders ("ledders" en "leren") wordt zowel voor de botteriken als voor de zijladders gebruikt; zie het lemma ''zijladders van de oude kar''. Het lemma bevat alleen meervouden.' [N 17, 70; JG 1a, 1b, 2a; add. uit N 17, 40 en A 41, 24; monogr.]
I-3
|
| 33644 |
bouwland |
akker:
akǝr (L288a Ospel),
akkergrond:
akǝrgronjtj (L288a Ospel),
bouwland:
bǫu̯wlanjtj (L288a Ospel),
land:
lanjtj (L288a Ospel)
|
Voor de akkerbouw gebruikt land, het geheel van akkers. [N 6, 33a; N 27, 3a; N 5AøIIŋ, 95a, 95b en 95c; N 11, 1a; L 31, 18; L 19, 1a; L 37, 11b; L a1, 113; L 4, 38; JG 1a, 1b; A 3, 38; A 10, 4; A 20, 1b; Wi 7; S 49; RND 4, 7, 8 en 10, r.37; Vld.; monogr.]
I-8
|