| 32887 |
haarhamer |
haarhamer:
hārhā.mǝr (L355p Peer),
hārhāmǝr (L355p Peer)
|
De haarhamer is een vrij zware (ongeveer anderhalve kilo) ijzeren hamer met een korte houten steel, die speciaal wordt gebruikt om te haren. Het ijzeren deel loopt doorgaans aan beide kanten (soms aan één kant) uit in een scherpe bek van 3 à 4 mm. breed, die wel de baan wordt genoemd. De zuiverheid van deze baan is van belang om goed te kunnen haren. Van tijd tot tijd wordt de baan van de bek door de smid weer bijgesteld. Zie afbeelding 7b, nummer 1. [N 18, 86; JG 1a, 1b, 2c; L 1 a-m; L 26, 4; S 12; add. uit N 11, N 14, 131; N 15; N 27; A 4, 28; A 23, 16; L 20, 28; Lu 1, 16; mongr.]
I-3
|
| 17795 |
haarlok |
bosje:
[sic]
bèsken hoar (L355p Peer),
stresje:
stresken hoar (L355p Peer)
|
Haarlok. Een bosje haar van min of meer slingerende gedaante [lok, streng, tres, toer] [N 114 (2002)]
III-1-1
|
| 17574 |
haarscheiding |
gescheiden haar:
gescheihje hoar (L355p Peer),
haarpad:
hoarpaad (L355p Peer)
|
Scheiding in het haar (sjei(g)el). [N 109 (2001)]
III-1-1
|
| 32888 |
haarspit |
haarspit:
hārspē.t (L355p Peer)
|
Het haarspit is het draagbare aambeeldje waarop de zeis wordt gehaard. Het bestaat uit een ijzeren pin met een verstaalde enigszins bolle kop, die doorgaans vierkant van omtrek is en tot buiten de pin uitsteekt. Het haarspit kan in de grond worden gestoken (in het veld), of in een haarblok (op de boerderij). Om te verhinderen dat het haarblok te ver in de grond of het haarblok wordt gedreven, heeft men aan het haarspit, enkele centimeters onder de kop, een extra onderdeel vastgemaakt; dit kan bestaan uit enkele ringetjes, meestal twee of vier, een rond of vierkant plaatje, of uit twee dwarspinnetjes (spieën, die doorgaans van hout zijn). Als men het haarspit in de grond steekt, legt men vaak twee blokjes, plankjes of stenen onder de ringetjes of de spieën. De door de informanten opgegeven benamingen voor dit onderdeel van het haarspit staan achteraan in dit lemma. Zie afbeelding 7b, nummer 2. [N 18, 87, JG 1a, 1b, 1d, 2a, 2c; A 4, 28e; L 20, 28e; add. uit N 14, 131; N 18, 68f, 85 en 87; A 23, 16; Lu 1, 16; monogr.]
I-3
|
| 17796 |
haarstaart |
haarstaart:
hoarstart (L355p Peer),
paardenstaart:
peerdestart (L355p Peer)
|
Haarstaart. Het los neerhangende gedeelte van het haar, als men het bijeen gebonden draagt [staart, vlecht, paardenstaart] [N 114 (2002)]
III-1-1
|
| 17750 |
haarvlecht |
dop:
Opgerold.
dop (L355p Peer),
haarvlecht:
haorvlecht (L355p Peer),
hoarvlecht (L355p Peer),
staart:
Twee lange vlechten.
start (L355p Peer)
|
een haarvlecht [ZND 35 (1941)] || Vlechten. Lokken haar op regelmatige wijze kruizelings door elkaar strengelen [vlechten, breien] [N 114 (2002)]
III-1-1
|
| 17581 |
haarwrong |
haarknot:
hoarknot (L355p Peer),
haarwrong:
hoarwrong (L355p Peer)
|
Haarwrong van een vrouw (knot, dot, wrong, kuif). [N 109 (2001)]
III-1-1
|
| 20782 |
haas |
haas:
haas (L355p Peer)
|
haas [Willems (1885)]
III-4-2
|
| 22348 |
haasje-over |
bokspringen:
/
bok springen (L355p Peer)
|
haasje over [SND (2006)]
III-3-2
|
| 19108 |
haast |
haast:
hō-est (L355p Peer),
hø͂ͅst (L355p Peer)
|
Grooten haast hebben [ZND 26 (1937)]
III-1-4
|