| 33166 |
besjes aan de aardappelplant |
bellen:
bɛlǝ (L387p Posterholt)
|
De besachtige groene vruchten die zich uit de bloemen van de aardappelplant ontwikkelen. Vroeger, voordat men pootaardappelen selecteerde uit de eigen oogst, werd uit deze vruchtjes van de plant pootzaad gewonnen. Het lemma bevat alleen meervouden. Bij goesbollen wordt door de zegslieden opgegeven dat ...kinderen deze bollen aan een lange twijg (steken) en dan de bollen zo ver mogelijk weggooien of zwiepen; goezen is "zwiepen". Warnant (1949, 175) vermeldt dit spel ook voor Waals Haspengouw. Het regelmatige voorvoegsel aardappel- of patatte- is hier weggelaten; zie het lemma Aardappel. Zie voor de fonetische documentatie van de varianten voor aardappel, ook datzelfde lemma Aardappel. [N 12, 7; L 32, 14; monogr.; add. uit JG 1b]
I-5
|
| 21730 |
beslag |
beslag:
besjlaag (L387p Posterholt)
|
het in beslag nemen van goederen bijv. als uitvoering van een vonnis [beslag, kommer] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 19285 |
beslissen |
beslissen:
besjlisse (L387p Posterholt)
|
iets waarover verschil van gevoel is voorgoed tot een einde brengen [scheiden, beslissen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 23937 |
besloten tijd |
gesloten tijd:
gesjlâôte tied (L387p Posterholt)
|
De periode waarin er zonder speciale toestemming niet kerkelijk getrouwd kon worden, namelijk in de Advent en in de Vasten (gesloten tijd, besloten tijd). [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 21673 |
besteden |
uitgeven:
oetgaeve (L387p Posterholt),
verteren:
vertaere (L387p Posterholt)
|
geld uitgeven voor een artikel [besteden, verteren] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 21532 |
besteken |
besteken:
besjtééke (L387p Posterholt),
Sub FELICITEREN: Vandaag is t de aovend, en morge is de daag, det ich dich besjtaeke maag.
besjtaeke (L387p Posterholt),
schenken:
sjinke (L387p Posterholt)
|
Het gelukwensen en een geschenk aanbieden op verjaardag/naamfeest [bestèke]. [N 96C (1989)] || Iem. de avond van tevoren een cadeau geven en feliciteren met zijn verjaardag of naamdag. || kado geven [schenken, besteken] [N 89 (1982)]
III-3-1, III-3-2
|
| 22700 |
besteken: gelukwensen |
feliciteren:
fillesitere, feliesetere (L387p Posterholt),
gelukwensen:
Sub GELUK.
gelökwönsje (L387p Posterholt),
proficiat wensen:
perfisiat wönsje (L387p Posterholt)
|
[Gelukwensen]. || Feliciteren.
III-3-2
|
| 23507 |
bestelde mis |
bestelde mis:
besjteilde maes (L387p Posterholt, ...
L387p Posterholt)
|
Een bestelde H. Mis. [N 96B (1989)] || Een mis die gelezen wordt op verzoek van de gelovigen. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 21861 |
bestellen |
bestellen:
besjteile (L387p Posterholt)
|
opdracht geven om waren af te leveren of te bewaren [bestellen, commanderen] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 18922 |
bestemmen |
bestemmen:
besjtumme (L387p Posterholt)
|
iets of iemand aanwijzen voor een bepaald doel [betijen, bestemmen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|