| 31416 |
schuifdrilboor |
drilboor:
drelbǭr (L387p Posterholt),
trelbǭr (L387p Posterholt)
|
Handboor voor het boren van kleine gaatjes in hout of triplex. De schuifdrilboor wordt in beweging gezet door het op en neer bewegen van een klos met inwendige spiraalrug over een daarin passende boorspil met spiraalgroef. Het werktuig wordt op het werkstuk gedrukt door met de hand of de borst te duwen op de houten knop die zich aan de bovenzijde van het werktuig bevindt. Zie ook afb. 83. [N 53, 170a]
II-12
|
| 19501 |
schuifgrendel |
grendel:
grɛndǝl (L387p Posterholt),
schoude:
sjaw (L387p Posterholt),
schuif:
šȳf (L387p Posterholt),
schuifje:
šȳfkǝ (L387p Posterholt)
|
schuifgrendel [N 07 (1961)] || Toestel waarmee deuren, luiken, etc. gesloten kunnen worden. Het bestaat uit een ronde, volgens de invuller uit Q 193 platte, metalen staaf die schuivend onder haken op een plaat is bevestigd. De schuifgrendel dient om een raam of deur in gesloten toestand vast te zetten. Zie afb. 64. Vgl. ook het lemma 'Krukschuifje'. Zie voor het woordtype 'schoude' ook RhWb (vii), kol. 886, s.v. 'Schalte': ø̄eisener Riegel zum Schieben, durch eine Schlaufe gehend, bei Holztoren, Garten-, Stalltüren, am Fensterladen.ø̄ [N 54, 94a; N 54, 96; L 6, 50; monogr.]
II-9, III-2-1
|
| 23385 |
schuifje van de biechtstoel |
tralies met schuifdeurtje:
tralies mit sjuufdeurke (L387p Posterholt)
|
Het afsluitbare traliewerk, de schuif in de biechtstoel. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 30874 |
schuifleest |
draaileest:
draaileest (L387p Posterholt)
|
De houten leest met een los bovengedeelte, een zogenaamde schuif of kap. "De leest bestaat gewoonlijk uit het onderste gedeelte (de leest) en den dop of schuif (ook kwijn of coin genaamd); deze laatste wordt op de leest vastgehouden door middel van een schroef of veer." (Aras, pag. 67). [N 60, 187a; N 60, 187b]
II-10
|
| 30842 |
schuifmaat |
voetmaat:
vōtmǭt (L387p Posterholt)
|
Een apparaat van hout met twee opstaande latjes waarmee men de lengte van de voet meet. Van de twee opstaande latjes is er één opklapbaar en verschuifbaar. Dit plaatst men tegen de teen. Het andere staat vast; hiertegen wordt de hiel geplaatst. [N 60, 152a; N 60, 152b]
II-10
|
| 30298 |
schuifraam |
schuifraam:
šȳfrām (L387p Posterholt)
|
Raam dat in het kozijn op en neer of heen en weer kan worden geschoven. Er moeten daartoe in het kozijn twee ramen worden aangebracht, waarvan het ene langs het andere, dan wel beide langs elkaar kunnen schuiven. Het meest voorkomende systeem is dat met een schuivend onderraam en een vast bovenraam, waarbij het eerste ongeveer 2/3 van de hoogte van het kozijn inneemt. [N 55, 39a]
II-9
|
| 25912 |
schuim |
schuim:
šūm (L387p Posterholt)
|
Het schuim dat zich vormde op de kokende stroop. [N 57, 27a]
II-2
|
| 25800 |
schuimdek |
schuim:
šūm (L387p Posterholt)
|
De laag schuim die zich vormt op de gistende wort. [N 35, 71]
II-2
|
| 24992 |
schuimen |
schuimen:
sjuume (L387p Posterholt)
|
schuim opwerpen, dragen of geven [bedomen, schuimen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 25804 |
schuimlepel |
schuimlepel:
šȳmslę̄pǝl (L387p Posterholt),
zij:
zi (L387p Posterholt)
|
Een grote lepel met gaatjes waarmee de gist wordt afgeschuimd. Zie afb. 12. Uit de opgaven van L 290 ("gistschup") en L 318 ("gistlepel") blijkt dat de schuimlepel ook werd gebruikt om gist aan te zetten. Zie daarom ook het lemma ''gistlepel''. Volgens de zegsman uit Q 95 was de schuimlepel gemaakt van rood koper. [N 35, 64; monogr.]
II-2
|