| 17741 |
smaak |
smaak:
sjmaak (L387p Posterholt, ...
L387p Posterholt)
|
smaak: het spek heeft een ranzige smaak [N 10 (1961)] || smaak: mijn smaak is bedorven door die rotte appel [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 20601 |
smaken |
smaken:
sjmaaken (L387p Posterholt)
|
smaken [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 20490 |
smakken |
smekken:
sjmekke (L387p Posterholt)
|
smakken; Hoe noemt U: Hoorbaar eten, een klappend geluid maken met de lippen of de tong bij het eten (smakken, smekken, smiksen) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 19358 |
smalen |
schamperen:
sjampere (L387p Posterholt, ...
L387p Posterholt),
schanden:
sjantje (L387p Posterholt, ...
L387p Posterholt)
|
met geringschatting spreken, zich vernederend uitlaten [smalen, kabatsen] [N 85 (1981)] || smalen [SGV (1914)]
III-1-4, III-3-1
|
| 22425 |
smalle afgesloten ruimte voor het boogschieten |
schietbaan:
sjeetbaan (L387p Posterholt),
Sub SCHIETEN.
sjeetbaan (L387p Posterholt)
|
[Schietbaan]. || De smalle ruimte met schotten voor het boogschieten [doel]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 24883 |
smalle weegbree |
galstong:
galstǫŋ (L387p Posterholt),
ganstong:
of voor L 387? HB.
galstong (L387p Posterholt),
WLD Additie bij vraag 77: ook de smalle weegbree
galstoong (L387p Posterholt),
weegbree:
wēgbrē (L387p Posterholt)
|
Plantago lanceolata L. Zeer algemeen voorkomend onkruid in graslanden en wegbermen, met lancetvormige, duidelijk generfde bladeren, die in een rozet vanuit de wortel groeien. Bovenaan de rechtopstaande stengel zit een donkerbruin aartje met een geel-wit pluizig kransje. De plant wordt 5 tot 40 cm hoog en bloeit van mei tot de herfst. Veel van de opgegeven benamingen zijn ook in gebruik voor de grote of brede weegbree (zie het lemma Grote Weegbree). Weegbree werd wel gebruikt om zweren te genezen (L 318b, Q 2), vandaar het type zwerenblad; de typen met rib(bel) duiden op de generfde bladeren. Bij lange klaver in L 249: "de smalbladige weegbree, waarvan het zaad dikwijls in het klaverzaad voorkomt". [N 37, 16b; A 46, 5; monogr.] || smalle weegbree [N 92 (1982)] || weegbree, smalle
I-5, III-4-3
|
| 33691 |
smalle weg, pad |
pad:
pāt (L387p Posterholt),
weggetje:
wēxskǝ (L387p Posterholt)
|
Een smalle weg, een pad in het algemeen. In L 40, 25 werd gevraagd naar de dialectwoorden voor ø̄een smalle weg, een padø̄ en in N M, 5 naar die voor ø̄een pad of een veeweg door een weiø̄. Omdat er in de antwoorden op beide vragen veel overlapping zat, zijn deze in √©√©n lemma ondergerbacht. Uiteraard duiden woorden als veeweg, weiweg, koegang e.a. specifiek op een weg door een wei. [N M 5; N P, 2; S 27; L 40, 25; R I, 3; A 25, 6 add.; L 19B, 6; monogr.]
I-8
|
| 31284 |
smeden |
smeden:
šmējǝ (L387p Posterholt),
šmēǝ (L387p Posterholt)
|
In het algemeen de vorm van, doorgaans gloeiende, stukken metaal veranderen door ze met een hamer te bewerken. Bij het ɛuitsmedenɛ en ɛuithalenɛ wordt de lengte of de vorm van het stuk metaal groter, terwijl de dikte afneemt. Zie ook het lemma "uitsmeden van een splits" en het lemma "uittrekken, uithalen" in Wld II.3, pag. 140. Bij het (op)stuiken wordt de dikte van het metaal vergroot, terwijl de lengte afneemt. Tot het smeedwerk wordt ook het lassen gerekend. Zie ook de toelichting bij deze lemmata.' [N 33, 1c; Wi 39; S 33; monogr.]
II-11
|
| 21136 |
smeer |
smeer:
sjmeer (L387p Posterholt)
|
het smeermiddel dat hoofdzakelijk uit vet bestaat en dat bedoeld is om voertuigen beter te laten lopen [smeer, ruut] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 18978 |
smeerpoes |
smeerpoes:
sjmeerpoes (L387p Posterholt),
vetzak:
vetzak (L387p Posterholt)
|
iemand die er altijd vuil en onverzorgd uitziet [smeerpoes, vuillak, vetkees] [N 85 (1981)] || smeerpoes [SGV (1914)]
III-1-4
|