| 24266 |
vlaamse gaai |
markolf:
mérkoef (L387p Posterholt)
|
vlaamse gaai
III-4-1
|
| 21394 |
vlag |
vaan:
vaan (L387p Posterholt)
|
vlag [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 25003 |
vlak, gelijk |
gelijk:
(vlak).
geliek (L387p Posterholt)
|
vlak [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 31871 |
vlakbank |
vlakbank:
vlak˱baŋk (L387p Posterholt)
|
Schaafmachine waarmee hout aan één zijde mechanisch vlak geschaafd kan worden. De vlakbank bestaat uit een gietijzeren frame waarop een van twee of meer beitels voorziene as is gemonteerd. Zie ook afb. 53. [N 53, 85b]
II-12
|
| 24914 |
vlaktex |
vlakte:
vlakte (L387p Posterholt)
|
vlakte, vlakke of effen strook land [blakte] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 19413 |
vlam |
vlam:
vlam (L387p Posterholt)
|
Vuurtong, vlam (vlam, laai) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 20064 |
vlambloem (phlox drummondii hook.) |
floks:
-
floks (L387p Posterholt)
|
vlambloem
III-2-1
|
| 29314 |
vlas |
vlas:
vlas (L387p Posterholt)
|
Linum usitatissimum L. De vlasteelt heeft, waarschijnlijk wel ten onrechte vanwege het vroege verdwijnen ervan, weinig aandacht gekregen in de enquêtes in Limburg; wellicht werd het verbouwen van vlas als een exclusief Vlaamse aangelegenheid beschouwd. Maar het is in Limburg zeker niet onbekend. De vlasteelt komt zijdelings ter sprake in de vakterminologie van de touwslager, zie aflevering II.7. Men onderscheidt wel vezelvlas, speciaal geteeld voor het maken van garens, en het kortere en meer vertakte olievlas, geteeld voor de oliehoudende zaadbollen; zie de lemmaɛs Lijnzaad, Vlaszaad en volgende in de vorige paragraaf. Het vlas wordt uitgetrokken (geplukt), tot bussels gebonden en op hopen te drogen gezet. Daarna wordt het gerepeld: de zaadbollen worden van de stelen verwijderd en gebroken met een dorsvlegel; het kaf ervan wordt aan de beesten gevoederd. De stengels worden vervolgens in een sloot geroot, waardoor het lint loskomt van de houtdelen van de stengel. Daarna wordt het vlas gebraakt, gezwingeld of gehekeld, om de houtachtige delen los te maken en te verwijderen. Het zijn drie verschillende handelingen, met verschillende toestellen (braak, zwingel en hekel), maar hetzelfde doel. Een braak bestaat gewoonlijk uit tandrollen; een zwingel is een soort molen en een hekel een plank met rechtop staande pinnen. Het lint wordt gesponnen en geweven tot linnengoed. Het vezelhoudende afval, of hede, wordt soms gebruikt voor grof weefwerk zoals meelzakken, maar meestal om reten in houten boten te stoppen, om gasbuizen af te dichten, enz. [Wi 54; monogr.]
I-5
|
| 17751 |
vlechten |
vlechten:
vlechte (L387p Posterholt)
|
lokken haar op regelmatige wijze kruizelings door elkaar strengelen [vlechten, breien] [N 86 (1981)]
III-1-1
|
| 23942 |
vlees derven |
vasten:
vaste (L387p Posterholt)
|
Zich onthouden van vlees e.d., zich vlees e.d. ontzeggen. [N 96D (1989)]
III-3-3
|