| 21481 |
portemonnee, beurs |
portemonnee (<fr.):
’n laire portemonnee (Q012p Rekem)
|
Een lederen portemonnaie. [ZND 37 (1941)]
III-3-1
|
| 27681 |
portier |
portier:
portēr (Q012p Rekem
[(Eisden / Zwartberg)]
[Maurits])
|
De portier bewaakt dag en nacht de toegang tot de mijn. [N 95, 124; monogr.]
II-5
|
| 27682 |
portiersloge |
bij de portier:
bęj dǝ portēr (Q012p Rekem
[(Eisden / Zwartberg)]
[Maurits])
|
De ruimte waar de portier zich bevindt. Uit de woordtypen "penningcontrole", "penningenboede" en "markenboede" blijkt dat de portier ook soms de dienstpenningen uitgaf. [N 95, 4]
II-5
|
| 22807 |
portret, foto |
portret (<fr.):
portret (Q012p Rekem)
|
Portret. [ZND 40 (1942)]
III-3-2
|
| 33573 |
postelein |
porselein:
poͅrsəlɛjn (Q012p Rekem, ...
Q012p Rekem),
postelein:
pastelejn (Q012p Rekem, ...
Q012p Rekem),
pastəleͅi.n (Q012p Rekem),
poͅstəlɛjn (Q012p Rekem, ...
Q012p Rekem)
|
[Goossens 1b (1960)]postelein [ZND 05 (1924)], [ZND 15 (1930)]
I-7
|
| 33171 |
poten |
planten:
pla.ntǝ (Q012p Rekem),
stumpelen:
stø.mpǝlǝ (Q012p Rekem)
|
De kleine steuntjes die zich aan de onderkant van de berries bevinden en waarop het draagvlak van de kruiwagen kan rusten. [N 18, 99, add; JG 1a; JG 1b] || In dit lemma staan de algemene benamingen voor het planten van de pootaardappelen bijeen. [N 12, 10; N 15, 1b en 1c; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 20, 1a; A 23, 17d.I; Lu 1, 17d.I; Wi 43; monogr.; add. uit N 12, 15; N M, 18a en 18b]
I-13, I-5
|
| 25413 |
poten verwijderen |
afsnijden:
āfsnejǝ (Q012p Rekem)
|
Als de poten zijn afgehuid, verwijdert men ze in het eerste gewricht (gerekend vanaf de hoef). De poten worden van het lijf gesneden, gekapt of gezaagd. [N 28, 48; monogr.]
II-1
|
| 21521 |
potlood |
potlood:
paotlu[ə}t (Q012p Rekem)
|
Potlood: schrijftuig (Fr. crayon). [ZND 05 (1924)]
III-3-1
|
| 33350 |
potstal |
potstal:
pǫt[stal] (Q012p Rekem)
|
Een potstal is een ouderwetse stal, met als voornaamste functie het winnen van mest. De bodem is niet geplaveid; de koeien staan direct op de grond en de mest. Omwille van de mest stonden de koeien vroeger het hele jaar op stal, later alleen in de winter. Het vee stond in twee rijen, vastgebonden aan de stalpalen. Over de mest heen werd strooisel gespreid en zo kwamen de koeien steeds hoger te staan, tot de potstal "vol" was. De mest in de potstal werd regelmatig verplaatst, maar de potstal werd slechts één of twee keer per jaar uitgemest. De potstal verdween om hygiënische redenen. In armoedige streken, zoals in de Kempen, waar men grote behoefte aan mest had, is de potstal het langst blijven bestaan, totdat de kunstmest opkwam. Waar de potstal niet bekend is geweest, heeft men er vaak wel een woord voor, dat men van elders kent. Waar de potstal vroeger de gewone stal was, werd hij gewoon "stal" of "koestal" genoemd. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). Zie afbeelding 7. [N 5A, 49a; N 4, 65; JG 1a en 1b; monogr.]
I-6
|
| 27074 |
praam |
praam:
prām (Q012p Rekem)
|
Neusknijper om het paard in bedwang te houden. Een praam bestaat uit een houtje met een lus eraan, die rond de bovenlip van het paard wordt gelegd en met het houtje wordt aangedraaid. Er bestaan ook metalen neusknijpers met deze functie (zie o.a. de termen muilijzer, tandijzer en gebitijzer). [JG 1b, 1c, 2c; N 13, 85; N 33, 377 en 380; S 28; monogr.]
I-10
|