| 17876 |
een pak slaag krijgen |
bataille (fr.) krijgen:
bətaej (Q012p Rekem),
er gezwoord krijgen:
ə krichtərs chəzwārs (Q012p Rekem),
over zijn schaal krijgen:
ə krichtərs "vər zən šāl (Q012p Rekem),
schoor krijgen:
šōr (Q012p Rekem),
troef krijgen:
truf (Q012p Rekem)
|
hij zal strepen krijgen (een pak slaag) [ZND 07 (1924)]
III-1-2
|
| 28012 |
een pijler aantrekken |
(de taille) beginnen:
(de taille) beginnen (Q012p Rekem
[(Zwartberg / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden])
|
Een pijler in produktie nemen. Volgens een invuller uit Q 121 nam men op de Domaniale mijn een pijler in produktie aan het begin van een dienst. Dan werd namelijk het transportmiddel in bedrijf gezet zodat met de ontginning kon worden gestart. De zegsman uit L 417, die invult voor de mijnen in Waterschei en Zwartberg, maakt een onderscheid tussen "een pijler laten bollen" en "een pijler demarreren". Met de eerste term bedoelt hij het voorafgaand werk dat in de pijler wordt gedaan, terwijl hij onder de tweede verstaat het in produktie nemen van de pijler. [N 95, 200; monogr.; Vwo 14; Vwo 18]
II-5
|
| 22809 |
een portret laten maken |
zijn portret laten maken:
ze portret laote make (Q012p Rekem)
|
Zijn portret laten maken (bij de fotograaf). [ZND 40 (1942)]
III-3-2
|
| 32592 |
een riek mest |
riek (mest):
rēk (Q012p Rekem)
|
Een riek mest is de hoeveelheid mest die men in één keer met de riek kan opnemen. Die hoeveelheid is kleiner naarmate de mest meer verteerd is en daardoor gemakkelijker uiteenvalt. Van de termen die in dit lemma voorkomen, zijn er sommige (ook) van toepassing op een brok of klont mest: een aaneenklevende, weke massa goed verteerde mest. [N M, 12a; JG 1a + 1b + 2c; N 11A, 14; monogr.]
I-1
|
| 28229 |
een veiligheidslamp aansteken |
aanmaken:
aanmaken (Q012p Rekem
[(Zwartberg / Eisden)]
[Maurits])
|
Een veiligheidslamp met behulp van het ontstekingsmechanisme aansteken. [N 95, 250; monogr.]
II-5
|
| 18077 |
een verkoudheid hebben |
een kou hebben:
ich hêb ein kaaw op te borst (Q012p Rekem)
|
Ik heb een kou op de borst. [ZND 22 (1936)]
III-1-2
|
| 33877 |
een veulen werpen |
veulenen:
vø̄ǝ.lǝnǝ (Q012p Rekem)
|
Als de weeën toenemen, gaat de merrie liggen. De geboorte begint, als de vliezen breken en het vruchtwater wegloopt. [JG 1a, 1b; N 8, 52]
I-9
|
| 32707 |
een weide scheuren |
scheuren:
šøę̄rǝ (Q012p Rekem)
|
Een weide scheuren is het omploegen van weiland, vooral om het daarna als akkerland te gebruiken. Voor (delen van) varianten die hieronder in de [... [JG 1a + 1b + 1c + 1d; N 11, 42a + b + c; N 11A, 114 + 115a + b; monogr.]
I-1
|
| 17981 |
een ziekte onder de leden hebben |
get op zijn lijf hebben:
get op ze līēf (Q012p Rekem),
in een slecht lijf zitten:
en een slecht lief zitten (Q012p Rekem)
|
Een ziekte onder de leden hebben (op het lijf, in geen goed vel steken). [N 109 (2001)]
III-1-2
|
| 28606 |
een zwerm opvangen |
afdoen:
ã.f˱dō.n (Q012p Rekem)
|
Het opvangen van een zwerm in een schepkorf. Wanneer een zwerm zich vastgezet heeft aan een tak of iets dergelijks, dan brengt de imker een kleine schepkorf onder de tros. Met een flinke ruk aan de tak valt de zwerm in de korf. Wanneer de bijen in de korf zitten, wordt deze langzaam omgedraaid, omdat de bijen zich aan de strowand of aan elkaar moeten kunnen vastklemmen. Soms moet men een tweede of derde ruk aan de tak geven. Hoe langer een zwerm hangt, hoe vaster hij zit. Een imker moet dus met scheppen niet al te lang wachten. De objecten zwerm, bij e.a. zijn in dit lemma niet gedocumenteerd. [N 63, 84a; JG 1a+1b; JG 2b-5, 4; Ge 37, 105; monogr.]
II-6
|