| 25054 |
bepaalde hoeveelheid |
heleboel:
LET OP: de paginering van deel 2 (Ned.-Brees).
einen hiêleboel (L358p Reppel),
klats (vloeistof):
klatz (L358p Reppel),
ps. zo wordt het ook geschreven!
klats (L358p Reppel),
poes:
ein pûs (L358p Reppel),
portie:
puursie (L358p Reppel),
reik:
("Doa höbste vèèl reik aan").
reik (L358p Reppel),
zwik:
ein zwik (L358p Reppel)
|
bepaalde hoeveelheid || bepaalde hoeveelheid (vloeistof) || beschikbare hoeveelheid
III-4-4
|
| 18060 |
beroerte |
beslag:
beslaag (L358p Reppel, ...
L358p Reppel),
beslaag kriegen (L358p Reppel)
|
Beroerte: verlamming veroorzaakt door uitstorting van bloed in de hersenen (beroerte, beslag, slag). [N 107 (2001)] || een beroerte, een geraaktheid krijgen [ZND 32 (1939)]
III-1-2
|
| 26051 |
berrie |
ber(ri)g:
bęrǝx (L358p Reppel),
(mv)
bęrgǝ (L358p Reppel)
|
Elk van de twee bomen van de hoog- en stortkar waartussen het paard gespannen werd. De berries van de hoogkar verschillen essentieel van die van de stortkar: bij de eerste lopen de berries onder de hele bak door en maken ze er deel van uit (de zijwanden worden erop vastgezet), terwijl bij de tweede de berries tot halverwege de bak lopen en een aparte constructie vormen waarop de bak rust. Hierdoor kan de bak van de stortkar kippen, terwijl de berries op hun plaats blijven. Wanneer de bak van de hoogkar echter gekipt moet worden, gaat het hele voorstel van de kar omhoog. [N 17, 16 + 50b; N G, 54b + 64b; JG 1a; JG 1b; JG 1d; JG 2c; L 32, 63; L 34, 10; A 27, 20; Lu 5, 20]
I-13
|
| 20629 |
beschuitpap |
beschuitenpap:
besji-jtepap (L358p Reppel),
luiwijverpap:
die kon het snelste klaargemaakt worden
leiwi-jverpap (L358p Reppel)
|
benaming voor besji-jtepap (melk met beschuit) || melk met beschuit
III-2-3
|
| 33166 |
besjes aan de aardappelplant |
aardappelenzaad:
ɛrpǝlǝzǭt (L358p Reppel)
|
De besachtige groene vruchten die zich uit de bloemen van de aardappelplant ontwikkelen. Vroeger, voordat men pootaardappelen selecteerde uit de eigen oogst, werd uit deze vruchtjes van de plant pootzaad gewonnen. Het lemma bevat alleen meervouden. Bij goesbollen wordt door de zegslieden opgegeven dat ...kinderen deze bollen aan een lange twijg (steken) en dan de bollen zo ver mogelijk weggooien of zwiepen; goezen is "zwiepen". Warnant (1949, 175) vermeldt dit spel ook voor Waals Haspengouw. Het regelmatige voorvoegsel aardappel- of patatte- is hier weggelaten; zie het lemma Aardappel. Zie voor de fonetische documentatie van de varianten voor aardappel, ook datzelfde lemma Aardappel. [N 12, 7; L 32, 14; monogr.; add. uit JG 1b]
I-5
|
| 21013 |
bessenlikeur |
bratselaartje:
Een likeur van 19 graden en op basis van bosbessen en honing
Bratselèèrke (L358p Reppel)
|
een streekdrank in Meeuwen-Gruitrode
III-2-3
|
| 21532 |
besteken |
gelukwensen:
êine gelūk winschen (L358p Reppel)
|
Iemand besteken (ter gelegenheid van zijn naamfeest). [ZND 33 (1940)]
III-3-1
|
| 22700 |
besteken: gelukwensen |
gelukwensen:
êine gelūk winschen (L358p Reppel)
|
Iemand besteken (ter gelegenheid van zijn naamfeest). [ZND 33 (1940)]
III-3-2
|
| 33607 |
besvrucht, algemeen |
beer:
biêr (L358p Reppel)
|
bes, bei
I-7
|
| 21471 |
betalen |
betalen:
de moos gelds hebbe om te konne betale (L358p Reppel)
|
Hoe zegt ge in uw dialect: "ge moet geld hebben om kunnen te betalen"of "ge moet geld hebben om te kunnen betalen"? De gehele uitdrukking weergeven. [ZND 36 (1941)]
III-3-1
|