e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Reppel

Overzicht

Gevonden: 2002

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
aardappelpuree puree: peree (Reppel, ... ) aardappelspijs || puree III-2-3
aardappelriek, algemeen aardappel(en)riek: aardappel(en)riek (Reppel) Riek met bolletjes ("kogeltjes") aan de uiteinden van de tanden, om aardappelen mee te verplaatsen, maar ook wel gebruikt om te rooien. Doorgaans heeft de aardappelriek negen tanden, de bietenriek zes, die wat verder uit elkaar staan, en de speciale riek om te rooien vier of vijf. Soms zijn de tanden van de laatste plat (en dan lijkt deze sterk op de Voerriek), terwijl die van de algemeen gebruikte riek rond zijn. Vergelijk ook het lemma Mestriek in aflevering I,1, blz. 8-10 en het lemma Bietenrek in deze aflevering. [N 18, 25a, 25b en 58; JG 1c, 2c; A 28, 3a; Lu 6, 3a; monogr.] I-5
aardappelschil schil: šęl (Reppel) Het velletje van de vrucht van de aardappel. [JG 1a, 1b; monogr.] I-5
aardappelstruik bos: bǫs (Reppel) Het geheel van de aardappelplant of aardappelbos: wortels, stengels. bladeren en bloemen. In het lemma en op de kaart is aangetekend waar zich de opvallende monoftong /u/ bevindt in struik, terwijl men een diftong of palatalisering zou verwachten; zie Stevens 1951, 249. Voor de fonetische documentatie van de typen aardappel en patat, zie het lemma Aardappel. [N 12, 5; JG 1a, 1b; A 23, 17c; Lu 1, 17c; monogr.] I-5
aardbei aardbeer: èèrbiêr (Reppel) aardbei I-7
aarden genaken: kan ook verniêke In det nûw hûs koste ze zich mè neet geniêke  geniêke (Reppel), gewend: Noa ein paar daag woare ze al good gewi-jndsj in hun nûw hûs  gewi-jndsj (Reppel), soms ook  gewöndsj (Reppel) goed aardend || het gewoon worden, aarden III-1-4
aarden pot aarden pot: ęrdǝn pǫt (Reppel), roompot: rǫwmpǫt (Reppel), stenen pot: stęjnǝn pǫt (Reppel) Aarden pot, bleekbruin van kleur. Dorren (Valkenburgs Woordenboek) merkt op pag. 15 over de term baar op: ø̄̄Naar de grootte onderscheidt men één-, twee- en drieschildersbaren, wijl ze gemerkt zijn met één, twee of drie schildjes (reliefstempels), met een inhoud van circa 20, 30 en 40 liter.ø̄̄ De driekroonse pot was een verglaasde pot voor het inmaken van zuurkool, braadworst en bonen. De pot was gemerkt met drie kroontjes en had een inhoud van 20 tot 50 liter. Het woordtype driekronenpot duidt waarschijnlijk een vergelijkbare pot aan. Zie hiervoor ook de toelichting bij het lemma ɛstroopvatɛ in wld II.2, pag. 59.' [N 49, 103b; L 1a-m; L 32, 15a; L 32, 15b; R 3, 5; S 1; monogr.] II-8
aars kont: ko.nt (Reppel) [JG 1a, 1b; N 8, 13, 32.9 en 35] I-9
aarzelen drezen: dreise (Reppel), drejse (Reppel), hoetelen: mindere gebruikt vero. vorm huitele  hûtele (Reppel) aarzelen || aarzelen, van het (of de) ene naar het (de) andere lopen III-1-4
abuis mis: det is mis (Reppel) Dat is mis. [ZND 38 (1942)] III-1-4