| 33207 |
rapen |
rapen:
rāpǝ (L299p Reuver)
|
De aardappelen oprapen en in een mand bijeen doen, achter de rooiers of achter de rooiende ploeg aanlopend. [N 12, 21; JG 1a, 1b; monogr.; add. uit N 12, 18; A 23, 17d; Lu 1, 17d]
I-5
|
| 19558 |
rasp |
rasp:
rasp (L299p Reuver, ...
L299p Reuver),
rijf:
riēf (L299p Reuver)
|
In het algemeen een staafvormig stalen werktuig met tandjes en putjes voor het bewerken van harde materialen, inz. metalen. Zie ook afb. 108. De grote rasp (Q 83) was van twee handvatten voorzien. Het blad van meer dan een meter lang was aan één kant grof en aan de andere kant fijn. Dit werktuig werd op heet ijzer gebruikt, bijvoorbeeld om koetsassen af te werken op de plaats waar zij geweld waren. [N 33, 85; monogr.] || rasp [SGV (1914)] || rasp (rief, raspel, raps) [N 20 (zj)]
II-11, III-2-1
|
| 19839 |
raspen |
raspen:
raspen (L299p Reuver),
rijven:
rieve (L299p Reuver, ...
L299p Reuver),
rîêvə (L299p Reuver, ...
L299p Reuver)
|
raspen (w.w.) [SGV (1914)] || raspen; Hoe noemt U: Met een rasp fijn maken (raspelen, raspen, rieven) [N 80 (1980)]
III-2-1, III-2-3
|
| 31882 |
raspen, grof vijlen |
raspen:
raspǝ (L299p Reuver)
|
Een stuk hout met een houtrasp of een grove houtvijl een eerste, ruwe bewerking geven. [N 53, 158a; monogr.]
II-12
|
| 24367 |
rat |
rat:
rat (L299p Reuver)
|
rat [SGV (1914)]
III-4-2
|
| 23798 |
ratel van witte donderdag |
klepper:
klepper (L299p Reuver),
klippeklepper:
klippe klepper (L299p Reuver)
|
De ratel die van Witte Donderdag tot aan de zaterdag vóór Pasen in plaats van de altaarschel tijdens de mis wordt gebruikt. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 31426 |
ratelboor, krekelboor |
knarboor:
knarbǭr (L299p Reuver)
|
Boorapparaat, bestaande uit een rechte spil en een dwars daarop staande hefboom. De spil is voorzien van een soort palrad. Aan de onderzijde ervan bevindt zich een boorhouder waarin een boorijzer kan worden geplaatst. Door de hefboom met de hand heen en weer te bewegen kan het boorijzer in een bepaalde richting worden gedraaid. De meeste ratelboren kunnen zowel links als rechts draaien. Het hele apparaat kan eventueel in een boorstelling worden geplaatst. Zie ook afb. 129. [N 33, 140; N 33, 142-143; N 33, 159; monogr.]
II-11
|
| 31424 |
ratelbooromslag |
booromslag met ratel:
bǭromšlāx męt rātǝl (L299p Reuver)
|
Booromslag die na een halve draai teruggedraaid kan worden zonder dat het boorijzer meedraait. In de boorhouder is daartoe een tandwieltje aangebracht, dat tijdens het boren een ratelend geluid maakt. De ratelbooromslag wordt gebruikt op plaatsen, waar het niet mogelijk is de zwengel volledig rond te draaien, bijvoorbeeld in hoeken. Zie ook afb. 82. [N 53, 161c; N 53, 173a]
II-12
|
| 20529 |
rauw |
groen:
grêûn (L299p Reuver),
rauw:
roew (L299p Reuver)
|
rauw; Hoe noemt U: Rauw, niet gekookt (groen, rauw) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 22338 |
ravotten |
kuiten:
kuite (L299p Reuver),
stoeien:
sjtoaie (L299p Reuver),
vechten:
vechte (L299p Reuver)
|
stoeien [SGV (1914)] || Voor de grap met elkaar worstelen, ravotten, gezegd van kinderen [riepen, riepzakken, raggen, balkuinen, stoeien]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|