| 24877 |
herik |
hering:
hēreŋ (L329p Roermond)
|
Sinapis arvensis L. Zeer algemeen voorkomend onkruid op bouwland en in open bermen met goudgele bijeenstaande bloempjes en zaden in de vorm van zeer dunne opstaande boontjes. Het bloeit van mei tot september. De lengte varieert van 30 tot 80 cm. Het is ook bekend onder de oude naam krodde of wilde mosterd. Dit onkruid wordt vaak verward met knopherik (Raphanus raphanistrum L.), waar het sterk op lijkt. Knopherik komt meer voor op zandige akkers en bermen, terwijl de zaden groter zijn evenals de bloempjes, waarvan de kleur kan variëren van wit tot donkergeel en paars. Het bloeit van juli tot augustus en wordt 20 tot 60 cm hoog. Bij de opgaven wordt door een aantal informanten op dit verschil gewezen. Melm is droge akkergrond. Zie Goossens 1964; 1970 en 1988, 95-108. [N C, 2; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 17, 12; A 43, 12; monogr.]
I-5
|
| 34145 |
herkauwen |
herkauwen:
hɛrkau̯wǝ (L329p Roermond)
|
Het eerst niet of nauwelijks gekauwde, in de voormaag gedeeltelijk verteerde voedsel opnieuw verwerken. Zie afbeelding 7. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 4, 13; L 14, 26; L 14, 88; L 20, 13; S 13; monogr.]
I-11
|
| 24458 |
hermelijn |
hermelijn:
hewrmelijn (L329p Roermond),
witte fret:
witte fret (L329p Roermond)
|
hermelijn [DC 07 (1939)]
III-4-2
|
| 21713 |
herstemmen |
herstemmen:
hersjtumme (L329p Roermond)
|
opnieuw stemmen als er bij de eerste stemming geen beslissing valt [balloteren] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 24321 |
hert, ree |
hert:
hert (L329p Roermond),
hirt (L329p Roermond)
|
hert
III-4-2
|
| 23258 |
het angelus luiden |
angelus:
het loejt angelus (L329p Roermond),
luiden:
et loeje (L329p Roermond, ...
L329p Roermond),
et loejt (L329p Roermond)
|
Het angelus luiden aan het begin van de avond [het luidt......?] [de koster luidt......?]. [N 96A (1989)] || Het angelus luiden in de ochtend [de morgenklok?] [het luidt......?]. [N 96A (1989)] || Het angelus luiden rond het middaguur [het luidt......?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 23742 |
het heilig hartbeeld laten introniseren |
laten zegenen:
beeld laote zaegene (L329p Roermond)
|
Een beeld van het H.Hart in het huisgezin laten introniseren, d.w.z. plechtig een ereplaats geven, door een parochiegeestelijke, wanneer die op huisbezoek komt. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 23990 |
het heilig oliesel ontvangen |
oliesel krijgen:
aolisel kriege (L329p Roermond)
|
Het H. Oliesel ontvangen. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 24058 |
het heilig oliesel toedienen |
oliesel geven:
aolisel gaeve (L329p Roermond)
|
Het H. Oliesel toedienen. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 34175 |
het kalf afdraaien |
afdraaien:
āfdrē̜jǝ (L329p Roermond)
|
Het kalf met mechanische middelen ter wereld helpen. [N 3A, 54a]
I-11
|