| 32785 |
handeg |
[eg]:
[eg] (L373p Roosteren
[(driehoekig)]
)
|
De termen die in dit lemma bijeen zijn gezet, konden worden geduid als benamingen voor de kleine houten eg die door een persoon wordt voortgetrokken bij de bewerking van een klein perceel of de moestuin. Voor zulk werk kon ook één van de velden van een meerdelige eg worden gebruikt. Voor ''eg'' en ''eg'' zie het lemma ''eg''.' [N 15, 4 add.; N J, 10; A 13, 16b; div.]
I-2
|
| 17661 |
handen (kindernamen) |
handjes:
hendjes (L373p Roosteren),
polletjes:
poeleke (L373p Roosteren),
poelekes (L373p Roosteren)
|
hand: kinderwoorden (pol, polleke, poeleke] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 17660 |
handen (spotnamen) |
fikken:
fikke (L373p Roosteren, ...
L373p Roosteren),
jatten:
jatte (L373p Roosteren, ...
L373p Roosteren),
klauwen:
klaōēwe (L373p Roosteren),
knoken:
knö:k (L373p Roosteren),
knök (L373p Roosteren),
pinnen:
pin (L373p Roosteren),
poten:
puét (L373p Roosteren)
|
[N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 21519 |
handgeld |
handgeld:
handj geldj (L373p Roosteren)
|
eerste geld dat iemand ontvangt voor zijn waren [handsgeld?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 34566 |
handkar |
stootkar:
stǭtkar (L373p Roosteren)
|
Tweewielige kar die men met de handen voortduwt of trekt. Deze kar heeft twee bomen en zijplanken. [N 17, 15a; N G, 51; JG 1a + 1b; A 42, 4; monogr.]
I-13
|
| 27222 |
handlanger |
handlanger:
hantjlaŋǝr (L373p Roosteren),
opperman:
ǫpǝrman (L373p Roosteren)
|
Helper van de metselaar. Tot de taken van de handlanger behoren onder meer het aandragen van metselstenen en het klaarmaken van de specie. [N 30, 2a; N 30, 2b; N 30, 2c; N 30, 2d; N 30, 40b; N 30, 45a; N 31, 16b; L B 1, 104; monogr.; div.; Vld]
II-9
|
| 29922 |
handlangeren |
handlangeren:
haŋklaŋǝrǝ (L373p Roosteren)
|
De metselaar helpen bij zijn werkzaamheden door onder meer metselstenen aan te dragen en mortel klaar te maken. [N 30, 2b; N 30, 2c; monogr.]
II-9
|
| 26685 |
handmolen |
handmolen:
hantj[molen] (L373p Roosteren)
|
Eenvoudige handmolen bestaande uit een koppel molenstenen met kleine spil, zwengel en steenkuip, in sommige gevallen uitgebreid met kaar en maalstoel. De molen werd gebruikt om graan te malen en in voorkomende gevallen ook voor het breken van zaden. De handmolen was in l 159a niet bekend. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømolenŋ het lemma ɛmolenɛ.' [N D, 1; N D, 2; JG 1a]
II-3
|
| 17662 |
handpalm |
palm:
palm (L373p Roosteren, ...
L373p Roosteren)
|
palm van de hand [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 32662 |
handvat aan de ploegstaart |
handvat:
hantj˲vāt (L373p Roosteren)
|
De staart van een voetploeg, een radploeg en de zgn. losse karploeg is voorzien van of eindigt in een handvat, dat de ploeger stevig vasthoudt om te bereiken dat de ploeg de voor goed afsnijdt en niet uit de voor schiet. Aan dat handvat trekt hij de ploeg aan het einde van iedere voor om en houdt hij de (achter)ploeg vast wanneer deze in de sleepstand over de wendakker getrokken wordt. De latere vaste karploegen hebben van achteren ook een handvat. Maar omdat dergelijke ploegen niet echt bestuurd hoeven te worden, is dit handvat vooral dienstig bij het keren en het op nieuw inzetten van de ploeg. [N 11, 31.I.k; N 11A, 84i; JG 1a + 1b; monogr.]
I-1
|