| 25055 |
armvol |
armvol:
(h)ēlver (Q093p Rosmeer, ...
Q093p Rosmeer),
hɛlvǝr (Q093p Rosmeer)
|
armvol [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)] || De hoeveelheid stro of aren die men in de armen kan vasthouden. Zie ook het lemma ''handvol hooi'' (5.1.4) in aflevering I.3. [N 7, 58; L 1, a-m; L 1u, 8; L A1, 88; Wi 51; monogr.]
I-4, III-4-4
|
| 21034 |
as |
assen:
asse (Q093p Rosmeer)
|
as [ZND 32 (1939)]
III-2-3
|
| 34578 |
asarm |
arm:
ęrǝm (Q093p Rosmeer)
|
Elk van de uiteinden van de as die door de naven steken. Een asarm is steeds van metaal. [N 17, 53; N G, 48d; monogr]
I-13
|
| 32672 |
asblok |
asblok:
as˱blǫk (Q093p Rosmeer)
|
Houten blok met aan de onderzijde een gleuf waarin de metalen as bevestigd wordt, ter versteviging van de as. Zie verder ook WLD I.1 voor het asblok van de ploeg. [N 17, 40 + 44j + 50b + 51; N G, 48a; JG 1a; JG 1b; JG 1c; JG 2b; monogr.]
I-13
|
| 22897 |
aswoensdag |
asgoensdag:
asgünsdig (Q093p Rosmeer)
|
Aswoensdag. [ZND 01 (1922)]
III-3-3
|
| 19561 |
aszeef |
kolenzeef:
ku̯øləzēͅf (Q093p Rosmeer)
|
zeef; inventarisatie soorten en gebruiksmogelijkheden; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 31935 |
avegaar |
wiemelsboor:
wimǝls˱bwø̜̄r (Q093p Rosmeer)
|
Grote handboor met schroef- of lepelvormig uitlopend boorijzer dat met een dwarsstang wordt rondgedraaid en dient om zeer diepe en/of wijde gaten te boren. Zie ook afb. 79 en 80. De avegaar wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De wagenmaker boort er onder meer de naven van karwielen mee uit, terwijl de klompenmaker de avegaar gebruikt om er aan de binnenkant van klompen hout mee weg te halen. Dit lemma bevat alleen algemene benamingen voor de avegaar (onder A), de schroefavegaar (onder B) en de lepelavegaar (onder C). Specifieke uitvoeringen van de avegaar zoals die bijvoorbeeld door de kuiper, de klompenmaker en de wagenmaker worden gebruikt, worden behandeld in de paragrafen over de terminologie van deze beroepen. Vgl. voor het woordtype never, dat werd opgegeven door respondenten uit Swalmen, Geulle en Valkenburg (L 331, Q 18, Q 101) ook het Limburgs Idioticon, pag. 176, s.v. never, ø̄Kruisboor. Geh. Kempenlandø̄ en voor het woordtype borendrouw uit Eupen (Q 284) RhWb (I), kol. 1437, s.v. Drau, ø̄das Gestell am Handbohrer, das den eingesetzten Bohrer dreht, Bohrwinde Drehbügelø̄. Met de lepelavegaar werken werd in Hasselt (Q 2) uitbuikeren (ø̜̄ǝt˱bø̜̄.kǝrǝ) genoemd. [N G, 32a; N 53, 167a-c; L 32, 35; A 32, 8; monogr.]
II-12
|
| 25073 |
averechts, achterstevoren |
nieuw:
onduidelijk
n.y(3)̄. (Q093p Rosmeer)
|
averechts [ZND 01 (1922)]
III-4-4
|
| 20582 |
avondmaal |
avondbrood:
ôvet brooet (Q093p Rosmeer)
|
de laatste maaltijd van de dag, avondeten [ZND 02 (1923)]
III-2-3
|
| 20546 |
azijn |
eedje:
verzamelfiche, ook mat. van ZND 1, a-m
ëetshe (Q093p Rosmeer)
|
azijn [ZND 01u (1924)]
III-2-3
|