| 34643 |
rijtuig |
voiture:
vatȳr (L420p Rotem),
wagel:
wāgǝl (L420p Rotem)
|
Personenvoertuig, waarbij niet de huifkar bedoeld wordt. Gezien het feit dat het hier om zaken gaat die reeds lang verdwenen zijn, is de verwarring rond de dialecttermen groot. Dit lemma is samengesteld uit de antwoorden op algemene vragen als "hoe noemt u een tweewielig rijtuig" die geen betrekking hebben op een specifieke soort. Ook de meer algemene antwoorden die in N 101 bij de vragen naar bepaalde soorten rijtuigen opgegeven werden, zijn hier verwerkt. De veel voorkomende opgaven "koets" en "sjees", de bekendste vier- en tweewielige rijtuigen, zijn in de betreffende lemmata opgenomen. [N 101, 1-14; N G 51; L 1 a-m; L 28, 24; L 36, 70; LA 288; S 18, 30; Wi 16; monogr]
I-13
|
| 33978 |
rijzadel |
rijzadel:
ri ̞i̯zāl (L420p Rotem)
|
Zadel dat gebruikt wordt bij het berijden van een paard. [JG 1a, 1b]
I-10
|
| 33084 |
rijzen, uit de aren vallen |
rijzelen:
rø̜i̯.zǝlǝ (L420p Rotem)
|
Het uit de aren vallen van de graankorrels, wanneer het graan goed droog is en op de wagen getast wordt. ''tasser op de wagen'' (5.1.5). In L 286 en 288 voegt men toe dat dergelijk koren rijskoren (riskōrǝ) wordt genoemd. De laatste drie uitdrukkingen betekenen zoveel als: "het koren is zo droog dat de korrels uit de aren vallen". Naar de fonetische verschijningsvorm zouden de uitdrukkingen (het is) rijs echter ook persoonsvormen van het werkwoord rijzen kunnen zijn.' [N 15, 53; JG 1a, 1b, 2c; L 32, 41; monogr.]
I-4
|
| 17599 |
rimpels |
rimpels:
rimpels (L420p Rotem)
|
rimpels (in het gezicht) [ZND 41 (1943)]
III-1-1
|
| 29911 |
ringen |
ringen:
reŋǝ (L420p Rotem)
|
Het varken een ring in de neus zetten om het het wroeten te beletten. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; N 70, 9; N 19, 26; N 19, 26, Q 98 add.; monogr.]
I-12
|
| 33582 |
ringen, randen verwijderen van peulvruchten |
liezen:
lezə (L420p Rotem),
ringen:
reͅŋə (L420p Rotem),
vijzen:
vø͂ͅzə (L420p Rotem)
|
[Goossens 1b (1960)] [N Q (1966)] [ZND 01u (1924)]
I-7
|
| 26494 |
ringhout |
randhout:
raŋkǭwt (L420p Rotem)
|
Het ronde hout waarop de steenkuip staat. Zie ook afb. 81. Het woorddeel ømeelŋ- is fonetisch gedocumenteerd in het lemma ɛmeelɛ.' [N O, 19b; Sche 49; Vds 145; Jan 152; Coe 133; Grof 154; A 42A, 36 add.; N D, 33 add.]
II-3
|
| 24449 |
ringrups |
ringelrups:
reͅŋəlrøͅps (L420p Rotem),
ringrups:
räŋrøͅps (L420p Rotem)
|
groene rups die koolbladeren tot op de nerf afvreet [N 26 (1964)] || ringelrups, ringrups, kleurig gestreepte rups van de vlinder die zijn eitjes in een ring om de takken van bomen ne heesters legt [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 21214 |
riool |
buis:
buis (L420p Rotem)
|
Riool (onderaardse buis tot afvoer van vuil water, enz.). [ZND 06 (1924)]
III-3-1
|
| 24409 |
ritnaald, larve van de kniptor |
grondworm:
gryntwoͅrm (L420p Rotem),
koperworm:
koeperworm (L420p Rotem)
|
ritnaald, koperworm, schadelijke kniptor-larve die van plantenwortels leeft [N 26 (1964)]
III-4-2
|