| 18848 |
bangerik |
bangerik:
bangerik (Q118p Schaesberg),
floepschijter:
enne floepsjieter (Q118p Schaesberg, ...
Q118p Schaesberg),
floepsjieter (Q118p Schaesberg),
schijthuis:
ee sjiethoes (Q118p Schaesberg)
|
bangerik [schiethoes] [N 07 (1961)] || iemand die altijd bang is [bloodaard, coion, bangerik] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 31454 |
bankhamer |
vuisthamer:
vūshāmǝr (Q118p Schaesberg)
|
Kleinere hamer met vierkante of ronde kop en pen die door metaalbewerkers wordt gebruikt bij het bankwerk. Zie ook afb. 150a-c. [N 33, 56; N 33, 67; N 64, 39a; N 66, 6a; N 66, 7c; monogr.]
II-11
|
| 31319 |
bankschroef |
bankschroef:
baŋkšruf (Q118p Schaesberg)
|
In het algemeen het werktuig dat door metaalbewerkers wordt gebruikt om werkstukken vast te zetten. Het bestaat uit twee bekken waarvan de ene aan de werkbank is bevestigd en de andere door middel van een draadspil open en dicht kan worden gedraaid. Tussen de bekken wordt het te bewerken voorwerp vastgeklemd. Het lemma bevat ook benamingen voor de staartbankschroef en de parallelbankschroef. De staartbankschroef is aan de onderzijde voorzien van een pin waarmee dit werktuig in of aan de werkbank kan worden vastgemaakt. De parallelbankschroef ontleent haar naam aan het feit dat de klemvlakken van de bekken ervan zich bij het open- en dichtdraaien evenwijdig van respectievelijk naar elkaar toe bewegen. Dit type bankschroef wordt met behulp van schroefbouten op het werkvlak van de werkbank vastgezet. De staartbankschroef is doorgaans gesmeed uit staal terwijl de parallelbankschroef meestal uit gietstaal is vervaardigd. Zie ook afb. 57. Een aantal Vlaamse zegslieden (K 353, P 176b) kennen verder nog lichte en zware bankschroeven. Het is echter niet duidelijk welk type bankschroef zij hiermee bedoelen. [N 33, 204a; N 64, 31a-b; N 66, 12a-b; monogr.]
II-11
|
| 24120 |
barmsijs |
bergsijsje:
bergsieske (Q118p Schaesberg)
|
sijs: barmsijs (12,5 bruin, met steeds rood voorhoofd en zwart sikje; alleen in sommige jaren op trek; gewoonten als sijs [006]; ook in mast- en berkenbos; twee soorten [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 18173 |
barrevoets |
barvoets:
bervus (Q118p Schaesberg),
op de blote voeten:
op tə blu.ətə vø.t (Q118p Schaesberg)
|
barrevoets [SGV (1914)] || blootvoets [RND]
III-1-3
|
| 31378 |
bastaardvijl |
bastaardvijl:
bastǝrt˲vīl (Q118p Schaesberg)
|
Vijl met een niet al te grove of al te fijne kap. In grofte bevindt de bastaardvijl zich tussen de grove vijl en de zoetvijl. Meestal heeft het blad van een bastaardvijl ongeveer 26 tanden per inch (Handboek Gereedschap, pag. 238). De bastaardvijl kan diverse vormen hebben. Volgens verschillende informanten (L 192a, 213, 289, 299, 321, 331, 371, Q 18, 86, 95, 99*, 108, 113, 117, 118, 121c) heeft de bastaardvijl een grof blad. Vgl. ook het vorige lemma. [N 33, 88; N 33, 86; N 64, 53d; N 64, 53g]
II-11
|
| 19730 |
bed |
bed:
beͅt (Q118p Schaesberg)
|
bed [RND]
III-2-1
|
| 19392 |
beddenhemel |
hemel:
hiemel (Q118p Schaesberg),
hīēmel (Q118p Schaesberg)
|
Houten overkapping met een gordijn boven een ledikant (troon, hemel) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 21551 |
bedekt een onaangenaamheid zeggen |
een steek onder water geven:
sjtiëk onger water (Q118p Schaesberg)
|
iemand bedekt een onaangenaamheid zeggen steken onder water geven [giepen] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 21454 |
bedelaar |
bedelaar:
bédeleer (Q118p Schaesberg)
|
de arme persoon die rondgaat of ergens zit om aalmoezen te vragen [schooier, bedelaar, klopper, rondloper, stuper, skurriekrijger] [N 89 (1982)]
III-3-1
|