| 33185 |
uiteen poten |
uiteen:
utē (Q118p Schaesberg)
|
De pootaardappelen verder uiteen zetten dan men gewoonlijk doet. Bij de bijwoordelijke uitdrukkingen in dit lemma moet steeds het werkwoord voor "poten": ɛpoten, plantenɛ of ɛzettenɛ, worden toegevoegd; zie daartoe het lemma Poten. [N M, 18b]
I-5
|
| 32709 |
uiteenploegen |
uitereenvaren:
utǝrēvãrǝ (Q118p Schaesberg)
|
Manier van ploegen (met een "enkele" ploeg), waarbij de voren in de richting van de zijkanten van de akker worden omgekeerd. Nadat men aan een van beide zijden de eerste voor heeft geploegd, laat men de ploeg slepend over de wendakker gaan naar de andere zijde, om daar de tweede voor te ploegen. Via de andere wendakker verplaatst men zich weer naar de overzijde. Achtereenvolgens ploegt men nu de 3e voor tegen de Ie, de 4e tegen de 2e, enz. Terwijl de sleepweg van de ploeg over de wendakkers steeds korter wordt, komen de beide voren dichter bij elkaar te liggen, totdat zij midden op de akker bij elkaar komen en daar een greppel of laagte vormen. Voor de termen aanschieten op de reen en op de reen beginnen zie men ook het lemma de eerste voor ploegen, onder C. [N 11, 48; N 11A, 121a; JG 1a + 1b; A 33, 1a + b; monogr.]
I-1
|
| 21827 |
uiten |
uitkallen:
oetkalle (Q118p Schaesberg)
|
uitspreken; te kennen geven [uiten, uiteren, lossen] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 21443 |
uitgaan |
de herbergen afgaan:
de herberg aafgao (Q118p Schaesberg)
|
uitgaan, cafés bezoeken, aan de zwier gaan [lelijkeren, op de scheut gaan] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 18573 |
uitgaanskleren |
zondagskleren:
zondeskleijer (Q118p Schaesberg)
|
De kleren die men draagt als men uit gaat. [DC 62 (1987)]
III-1-3
|
| 33716 |
uitgegraven dennenwortel |
dennenvot:
dɛnǝvot (Q118p Schaesberg)
|
[R 3, 3; L B2, 344]
I-8
|
| 17854 |
uitglijden |
uitglijden:
oetglieche (Q118p Schaesberg),
uitrutschen (<du.):
oetroetsche (Q118p Schaesberg)
|
uitglijden [ötschampe, uitslibbere, uitschuive] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 21386 |
uithoren |
uithoren:
oethuure (Q118p Schaesberg),
uitvissen:
oetvussche (Q118p Schaesberg)
|
door vragen van iemand proberen te weten te komen wat hij voelt, uithoren [horken, funteren, tintelen, uithoren, uithorken] [N 87 (1981)] || uitvorschen [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 21786 |
uitleg |
uitleg:
oetlek (Q118p Schaesberg)
|
het verklaren, uitleggen [uitleg, bedied, bedietsel] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 21391 |
uitleggen |
uitleggen:
oetleGe (Q118p Schaesberg)
|
duidelijk maken, uitleggen [uitduiden, uitbeduiden] [N 85 (1981)]
III-3-1
|