| 32640 |
ondergronder, woeler |
ondergronder:
ondǝrgrøndǝr (Q098p Schimmert)
|
De ondergronder of woeler was een aparte ploeg zonder kouter en riester, maar met een lansvormige schaar of twee in tegenovergestelde richting geplaatste messen vóór op het ploeghoofd. Vaak werd de oude aanaardploeg tot ondergronder omgebouwd. Met deze ploeg, die vóór de gewone ploeg uitging of erop volgde, werd de ondergrond, de bodem van de voor opengebroken. Men kon ook met de gewone ploeg de ondergrond losrakelen, door op de plaats van de voorschaar of het kouter, dan wel aan of onder de ploeghiel een woelschaar, een woelhaak of woelmes aan te brengen. Aldus werd tegelijkertijd de bovengrond geploegd en de ploegzool opengebroken. [N 11, 33j; N 11A, 76a + 76b + 77; N 27, 14]
I-1
|
| 33947 |
onderhaam |
onderhaam:
ǫndǝrhām (Q098p Schimmert)
|
Twee met elkaar verbonden kussens die het paard onder het haam draagt, als dat te groot is. [N 13, 11; monogr.]
I-10
|
| 21579 |
onderhandelen |
bieden:
Opm. maar niet opbeje!
beje (Q098p Schimmert),
in beding zijn:
in beding zin (Q098p Schimmert)
|
Inventarisatie uitdrukkingen voor: in onderhandeling zijn over een bepaalde koop [in beding zijn met iemand?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 21351 |
onderhands |
onderhands:
ŏĕnderhans (Q098p Schimmert)
|
onderhandsch [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 18257 |
onderhemd |
hemd:
ein schoinumme (Q098p Schimmert),
humme (Q098p Schimmert, ...
Q098p Schimmert,
Q098p Schimmert)
|
hemd [SGV (1914)] || onderhemd, onderkledingstuk dat op het blote lijf gedragen wordt [im, emmek, hem, himp, kemsel, liejms, sjmies, vlok] [N 25 (1964)] || schoon [o] [een ~ hemd] [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 18313 |
onderjurk |
onderrok:
onderrok (Q098p Schimmert),
onger rok (Q098p Schimmert)
|
onderjurk, onderkleed met lijfje en schouderbanden [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 23417 |
onderkerk |
onderkerk:
ungerkèrk (Q098p Schimmert)
|
De ruimte, de kelder onder de gehele kerk [onderkerk?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 19395 |
onderkussen, peluw |
hoofdpulf:
høͅi̯tpøͅlf (Q098p Schimmert),
kussen:
kusse (Q098p Schimmert),
peluw:
pŭlling (Q098p Schimmert)
|
Langwerpig, rond onderkussen onder het hoofdkussen (peul, pulling, uppeling, kopkussen) [N 79 (1979)] || peluw [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 17619 |
onderlip |
onderlip:
onderlup (Q098p Schimmert),
ūnder-lip (Q098p Schimmert)
|
onderlip [DC 01 (1931)], [N 10b (1961)]
III-1-1
|
| 18177 |
ondermuts |
ondermuts:
WLD
ôngermuts (Q098p Schimmert)
|
mutsje, zwarte ~ dat onder de grote witte poffermuts wordt gedragen [ondermuts] [N 26 (1964)]
III-1-3
|