| 29140 |
strengen |
karklinken:
karkleŋkǝ (Q098p Schimmert),
strengen:
strengen (Q098p Schimmert)
|
Aanvulling van het lemma strengen in wld I.10: kettingen of touwen waarmee een paard de kar of wagen trekt. [N 17, 26; N 5A II, 59c; monogr.] || Kettingen of touwen waarmee een paard de kar of wagen trekt. Het ene uiteinde ervan zit aan de trekhaken van het haam of van het borsttuig vast, het andere aan de voorste schei of aan een haak in de berrie van de kar of wagen. De benamingen voor strengen die uit touw vervaardigd zijn, werden achteraan geplaatst. Bij het woordtype strengen is niet altijd mogelijk uit te maken of de opgegeven dialectvariant enkelvoud of meervoud is. Het lemma Veldstrengen, dat zijn strengen waarmee een paard een akkerwerktuig voorttrekt, is al eerder behandeld in WLD I, afl. 2, p. 178. [JG 1a, 1b, 2a, 2b, 2c; N 13, 57, 58a en 58b]
I-10, I-13
|
| 32649 |
strijkbord, riester |
riester:
rēstǝr (Q098p Schimmert)
|
Het strijkbord, riester of rooster is het op de ploegschaar volgend ijzeren (vroeger houten) blad, dat de grond die door kouter en schaar is losgesneden, omkeert en in de vorige voor schuift. Men zie ook de toelichting bij het lemma ploegschaar. [A 26, 6; Lu 4, 6; JG 1a + 1b; N 11, 31.I.a; N 11A, 85d + 87b + 88b + 89c; monogr.]
I-1
|
| 26680 |
strijker |
strijker:
strijker (Q098p Schimmert)
|
Paard dat de poten te dicht bij elkaar zet en tijdens het gaan met de enkels tegen elkaar wrijft, waardoor vooral verwondingen aan de kogel (zie het lemma ''kogel'' 3.5.6) kunnen ontstaan. Vgl. het lemma ''haarenkelen'' (5.26). [N 8, 84d]
I-9
|
| 19442 |
strijkijzer |
strijkbout:
schtrīēk-bout (Q098p Schimmert),
stjriekbout (Q098p Schimmert),
strijkijzer:
schtrīēk-iezer (Q098p Schimmert),
stjriekiezer (Q098p Schimmert)
|
Werktuig om linnengoed mee te strijken (strijkijzer, ijzer, strijkbout) [N 79 (1979)]
III-2-1
|
| 22085 |
stro |
struu:
stryǝ (Q098p Schimmert),
štryǝ (Q098p Schimmert),
štrø̄ǝ (Q098p Schimmert)
|
Halmen van gedorst koren. De algemene benaming. Zie ook de toelichting bij paragraaf 6.4. [JG 1a, 1b, 2c; L 7, 60a; R [s], 6; S 36; Wi 4; monogr.; add. uit N 5, 83], [JG 1a, 1b, 2c; L 7, 60a; R [s], 6; S 36; Wi 4; monogr.; add. uit N 5, 91]
I-4
|
| 30504 |
stro schudden |
strooi schudden:
štryǝj šø̜dǝ (Q098p Schimmert)
|
Het stro reinigen van ongerechtigheden. In Q 111 werd het stro gereinigd met behulp van een 'schoofreek' ('šǫwfrē̜k'). Dit was een houten balk, bezet met houten pinnen met een lengte van ongeveer 50 cm. Men trok de strobussel hier doorheen waardoor zij gereinigd werd van onkruid etc. Zie voor een afbeelding van dit werktuig wld I.4, pag. 111. [N F, 30]
II-9
|
| 21093 |
stroef |
sleeuw:
schlēē-e (Q098p Schimmert),
schlieè teng (Q098p Schimmert),
sjliè teng = stroeve tanden
sjliè (Q098p Schimmert),
stijf:
sjtief (Q098p Schimmert),
stuurs:
schtūūrs (Q098p Schimmert),
zuur:
Opm. de oe is kort.
eine zoere minsch (Q098p Schimmert)
|
niet gemakkelijk in de omgang, stroef [stoer, stuurs, zuur, strak, straf] [N 87 (1981)] || sleeuwe tanden [SGV (1914)] || stroef [DC 26 (1954)] || stroef (een ~ man) [SGV (1914)] || Stroef, gezegd van de tanden (b.v. na het eten van een zure appel) [N 10B (zj)]
III-2-3, III-3-1
|
| 33856 |
strompelend lopen bij het aantrekken |
stachelen:
staxǝlǝ (Q098p Schimmert),
toffelen:
tufǝlǝ (Q098p Schimmert)
|
[N 8, 62k, 73, 79 en 80]
I-9
|
| 24636 |
stronk van de knotwilg |
vot:
WLD
de vŏt (Q098p Schimmert)
|
Het korte onderstuk van een wilg wanneer de takken vlak boven de grond worden afgekapt. [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 24852 |
stronk van een struik |
wortelen:
wortele (Q098p Schimmert)
|
wortelklomp van een struik [N 27 (1965)]
III-4-3
|