| 21324 |
zuinig |
nauw:
nej (Q098p Schimmert),
scherp:
sjerp (Q098p Schimmert),
spaarzaam:
sjpaarzaam (Q098p Schimmert),
zuinig:
zŭŭnig (Q098p Schimmert),
zuinige, een ~ (zn.):
zuinige (Q098p Schimmert)
|
van zijn bezit telkens een zo klein mogelijk gedeelte uitgevend om te sparen [zuinig, econoom, civiel, benauwd, kiem] [N 89 (1982)] || zuinig [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 34181 |
zuiveren |
zich vegen:
zich vegen (Q098p Schimmert)
|
Afscheiding blijven geven na het kalven, gezegd van de koe. [N 3A, 58]
I-11
|
| 20518 |
zure haring |
rolmops:
rolmops (Q098p Schimmert, ...
Q098p Schimmert),
zure haring:
zoere hĕring (Q098p Schimmert)
|
rolmops; Hoe noemt U: Een haring in het zuur (rolmops) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 18032 |
zure oprisping |
zuur:
t zour (Q098p Schimmert),
t zōē-er hŭbbe (Q098p Schimmert),
t zōēr (Q098p Schimmert)
|
oprisping hebben gepaard gaande met een zure smaak in de mond [opzuure] [N 10 (1961)] || oprisping, een zure oprisping [de vuilen opbot, zooj, zuur] [N 10a (1961)]
III-1-2
|
| 20336 |
zuster |
begijn:
begien (Q098p Schimmert),
zuster:
zuster (Q098p Schimmert),
voor broers samen: gebreursch; voor zusters samen: gezusters
zuster (Q098p Schimmert)
|
Een lid van een vrouwelijke geestelijke orde, zuster, non [zuster, non, maseur, begijn]. [N 96D (1989)] || zuster [haar] [SGV (1914)] || zuster; bestaat er een woord voor broers en zusters samen (Hd. Geschwister?) [DC 05 (1937)]
III-2-2, III-3-3
|
| 24101 |
zusters penitenten |
grauwe begijnen:
grauw begiêne (Q098p Schimmert)
|
De Zusters Penitenten [graw begiêne]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 18033 |
zuur oprispen |
het zuur hebben:
t zōē-er hŭbbe (Q098p Schimmert)
|
oprisping hebben gepaard gaande met een zure smaak in de mond [opzuure] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 24730 |
zuurbes |
berberis:
berberis (Q098p Schimmert),
berbes:
WLD
bérbĕsĕ (Q098p Schimmert)
|
Zuurbes: gedoornde struik, 1-2 m hoog; geelgrauwe takken, heeft gele kogelvormige bloemen in tot 4 cm lange trossen; scharlakenrode bessen, langwerpig en 8-13 mm lang die ook s winters nog aan de struik staan (berberissen, barbarinneke, versilts, kweedoo [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 20626 |
zuurdeeg |
zuurdesem:
zurdęjsǝm (Q098p Schimmert)
|
Door gisting verzuurd deeg, gebruikt als rijsmiddel om nieuw brood te maken. Het is overschot van het deeg dat de vorige keer is gebakken. Met zuurdeeg wordt roggebrood gebakken, terwijl voor witbrood brouwersgist wordt gebruikt. Het zuurdeeg wordt in een bepaalde vorm, meestal broodvorm, gekneed en aan de bovenkant van een gaatje voorzien waarin een handvol zout wordt gedaan. Ook maakt men met de vinger wel eens een kruisje waarop men dan zout strooit. Tot de volgende bakdag wordt het zuurdeeg in de baktrog of in een doek of pot of in de kelder bewaard. Voor het gebruik wordt de droge korst van het zuurdeeg afgesneden en de rest in warm water gebrokkeld en geweekt (Weyns blz. 45). [N 29, 23a; N 16, 75; N 29, 23b; L 1a-m; L 2, 21b; LB 2, 236; OB 2, 4; OB 2, 6; JG 1b add.; S 6; S 6 add.; monogr.]
II-1
|
| 25555 |
zuurdeeg maken |
desemen:
dęjsǝmǝ (Q098p Schimmert)
|
Een restant van het deeg een poos laten "rijpen", totdat het zuurdeeg is geworden en het aldus verkregen zuurdeeg gebruiksklaar maken. [N 29, 23b; S 6; monogr.]
II-1
|