| 20767 |
hoofdkaas |
hoofdkaas:
huidkees (Q032p Schinnen),
preskop:
preskop (Q032p Schinnen)
|
hoofdkaas [DC 30 (1958)] || zult (hoofdkaas) [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 19654 |
hoofdkussen |
hoofdkussen:
høͅi̯tkøͅsə (Q032p Schinnen)
|
hoofdkussen [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 18059 |
hoofdpijn |
koppijn:
koppien (Q032p Schinnen)
|
hoofdpijn [DC 27 (1955)]
III-1-2
|
| 33932 |
hoofdstel |
hoofdsel:
hø̜tšǝlǝ (Q032p Schinnen)
|
Stel van leren riemen op het hoofd van het paard als het ingespannen is. Het woordtype hoofdsel is vermoedelijk ontstaan uit hoofdstel. Loesj als simplex of als eerste lid van een samenstelling gaat terug op het Franse louche "schuin/scheel". [JG 1a, 1b, 1c, 2b, 2c; N 13, 17; R 3, 60; monogr.]
I-10
|
| 25744 |
hoofdwort |
eerste aftrek:
ērstǝ āftręk (Q032p Schinnen),
eerste beslag:
irstǝ bǝšlāx (Q032p Schinnen),
voorloop:
vø̄rlø̜jp (Q032p Schinnen)
|
De vloeistof die de eerste keer uit het beslag gewonnen wordt. [N 35, 46; N 35, 40; monogr.]
II-2
|
| 24720 |
hoofdwortel |
pen:
WLD
pèn (Q032p Schinnen),
penwortel:
pènwortel (Q032p Schinnen),
piel:
eigen spellingsysteem
peel (Q032p Schinnen)
|
De hoofdwortel van een boom die in het verlengde van de stam ligt en die sterk in de diepte groeit (pen, pin, penwortel). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 23210 |
hoogdag |
hoge dag:
dialectvorm uit nagelbeek
hogendaag (Q032p Schinnen),
hoge feestdag:
hoage fieèsdaag (Q032p Schinnen),
hoogdag:
hoagdaag (Q032p Schinnen)
|
Een hoge kerkelijke feestdag [hoogdag, hoogtijd]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 34563 |
hoogkar |
oogstkar:
ǫu̯xskar (Q032p Schinnen)
|
In dit lemma wordt het lemma hooikar in WLD I.3 herhaald en aangevuld. Daar zijn ook de verschillende types behandeld met foto''s en is er een kaart met de verspreiding van de meest courante woordtypes. Behalve voor de hooioogst werd deze kar echter ook voor de graanoogst gebruikt. Aanvullende semantische informatie geeft de zegsman uit Q 15: "Met een lange kar werd bedoeld een kar waaraan de zg. voorboom en de zg. brak uit één stuk bestonden. Bij het inkorten van omgehakte boomstammen werd reeds rekening gehouden met het eventueel maken van een lange kar. Die lengte moest minimaal 5,20 m zijn. De breedte der burries van lange karren verschilde niet veel. De maat tussen de voorbomen was ± 90 cm. Hier kon men niet veel van afwijken in verband met de breedte van het paard. Soms werd om iets bredere laadruimte te verkrijgen tegen de zijkanten van het achterste gedeelte der burries aan de buitenzijde een houten balk geschroefd. De bak van de lange kar was afneembaar en in plaats daarvan werd voor het binnenhalen van de oogst het z.g. oogstgetuig geplaatst. Zodoende werd de laadruimte vergroot." [N 17, 15; N G, 51, 54a; A 42, 6a-b]
I-13
|
| 23277 |
hoogmis |
hoogmis:
ho.əməs (Q032p Schinnen),
hoeamɛs (Q032p Schinnen),
hoeëmès (Q032p Schinnen)
|
De hoogmis [hoeëmès, hoegmès, hómmes?]. [N 96B (1989)] || hoogmis [RND]
III-3-3
|
| 28932 |
hoogte |
hoogte:
hø̜axtǝ (Q032p Schinnen)
|
Benaming voor een verticale maat, in het bijzonder als tweede lid van een samenstelling als rughoogte. [N 59, 46]
II-7
|