| 32583 |
riek, mestriek |
drietandige gaffel:
dritɛnjegǝ gafǝl (Q030p Schinveld),
gaffel:
gafǝl (Q030p Schinveld
[(drie of vier)]
),
mestgaffel:
[mest]˲gafǝl (Q030p Schinveld
[(drie of vier)]
)
|
Een riek die vroeger vaak drie, tegenwoordig meestal vier tanden telt en die gebruikt wordt om de stallen uit te mesten, mest te laden en mest te verspreiden op het land, ook om aardappelen te rooien, aardkluiten fijn te maken e.d. Voorzover het materiaal daaromtrent gegevens bevatte, is in dit lemma achter de plaatsnummers melding gemaakt van het aantal tanden dat de (mest)riek ter plaatse telde. Benamingen van de (mest)riek naar het aantal tanden vormen de tweede helft van dit lemma. Niet opgenomen zijn namen voor een drietandige vork, die blijkens de opgave gebruikt werd om graanschoven en/of hooi op te steken, noch benamingen voor de vijf- of zestandige riek die - met of zonder bolletjes aan de tanden - dient om bieten of aardappelen op te scheppen. [N 5A, 50b; N 11, 28; N 11A, 13a + c; N 14, 81 add.; N 18, 23 + a + b; N 18, 24 add.; JG 1a + 1b; A 28, 4a + b; Av 1, III 5; L B2, 242; L 16, 18b; Gi 2, 179; Lu 6, 4a + b; S 29; Gwn 8, 3; Wi 3 add.; div.; monogr.]
I-1
|
| 24512 |
riet |
riet:
reet (Q030p Schinveld)
|
riet [SGV (1914)]
III-4-3
|
| 32921 |
rij, wiers |
streep:
štrīp (Q030p Schinveld)
|
De langwerpige heuveltjes of stroken waarin het nog niet geheel droge hooi wordt bijeengeharkt voordat het op hopen wordt gebracht. [N 14, 101; JG 1b, 2c en Goossens 1963; A 10, 19; A 16, 2; L 38, 37; monogr.]
I-3
|
| 18546 |
rijbroek |
rijbroek:
riejbrook (Q030p Schinveld)
|
rijbroek met nauw om het onderbeen sluitende pijpen [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 28973 |
rijgen |
trochelen:
trǭxǝlǝ (Q030p Schinveld)
|
Het voorlopig verbinden van een of twee delen aan elkaar met de rijgsteek, op tafel of op de hand. [N 59, 52b; N 59, 51a; N 59, 51b; N 62, 6; N 62, 7; L 1a-m; L 1u, 41; L B1, 75; Gi 1.IV, 19; MW; S 7; monogr.]
II-7
|
| 21269 |
rijkdom |
rijkdom:
rīgdom (Q030p Schinveld)
|
rijkdom [RND]
III-3-1
|
| 20816 |
rijp |
rijp:
rīēp (Q030p Schinveld)
|
rijp [RND]
III-2-3
|
| 25186 |
rijp, rijmx |
rouwvorst:
roeoorsj (Q030p Schinveld)
|
rijm (op boomen) [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 33509 |
rijshout, bonenstaak |
erwtenrijs:
erwterieser (Q030p Schinveld),
rijs:
riezer (Q030p Schinveld),
rīēs (Q030p Schinveld),
rīēzer (Q030p Schinveld)
|
Erwtenrijzers, twijgen waartegen bepaalde erwten groeien [N P (1966)], [SGV (1914)] || rijs [SGV (1914)] || rijzen (mv.) [SGV (1914)]
I-7
|
| 34643 |
rijtuig |
gevaar:
gǝvār (Q030p Schinveld),
geveer:
gǝvęr (Q030p Schinveld),
rijtuig:
rii̯tȳx (Q030p Schinveld)
|
Personenvoertuig, waarbij niet de huifkar bedoeld wordt. Gezien het feit dat het hier om zaken gaat die reeds lang verdwenen zijn, is de verwarring rond de dialecttermen groot. Dit lemma is samengesteld uit de antwoorden op algemene vragen als "hoe noemt u een tweewielig rijtuig" die geen betrekking hebben op een specifieke soort. Ook de meer algemene antwoorden die in N 101 bij de vragen naar bepaalde soorten rijtuigen opgegeven werden, zijn hier verwerkt. De veel voorkomende opgaven "koets" en "sjees", de bekendste vier- en tweewielige rijtuigen, zijn in de betreffende lemmata opgenomen. [N 101, 1-14; N G 51; L 1 a-m; L 28, 24; L 36, 70; LA 288; S 18, 30; Wi 16; monogr]
I-13
|