e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Sevenum

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
herfsttijloos naakse kindjes: WBD  nakse kiendjes (Sevenum), WLD  nàkse kientjes (Sevenum) Herfststijloos (colchicum autumnale). Het is een knolgewas met bleek lila bloemen, die veel op die van een crocus lijken, maar aan de 3 draadvormige stijlen en de 6 meeldraden dadelijk te herkennen. De bloemen verschijnen in de herfst en de vruchten in he [N 92 (1982)] III-4-3
herik herik: hēǝrek (Sevenum), hɛrek (Sevenum), -  hèrik (Sevenum, ... ), hêrik (Sevenum) herik (Sinapis arvensis L.) [DC 43 (1968)] || Sinapis arvensis L. Zeer algemeen voorkomend onkruid op bouwland en in open bermen met goudgele bijeenstaande bloempjes en zaden in de vorm van zeer dunne opstaande boontjes. Het bloeit van mei tot september. De lengte varieert van 30 tot 80 cm. Het is ook bekend onder de oude naam krodde of wilde mosterd. Dit onkruid wordt vaak verward met knopherik (Raphanus raphanistrum L.), waar het sterk op lijkt. Knopherik komt meer voor op zandige akkers en bermen, terwijl de zaden groter zijn evenals de bloempjes, waarvan de kleur kan variëren van wit tot donkergeel en paars. Het bloeit van juli tot augustus en wordt 20 tot 60 cm hoog. Bij de opgaven wordt door een aantal informanten op dit verschil gewezen. Melm is droge akkergrond. Zie Goossens 1964; 1970 en 1988, 95-108. [N C, 2; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 17, 12; A 43, 12; monogr.] I-5, III-4-3
herkauwen nirken: nerǝkǝ (Sevenum) Het eerst niet of nauwelijks gekauwde, in de voormaag gedeeltelijk verteerde voedsel opnieuw verwerken. Zie afbeelding 7. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 4, 13; L 14, 26; L 14, 88; L 20, 13; S 13; monogr.] I-11
hersenen harre: harre (Sevenum) hersenen [SGV (1914)] III-1-1
hert, ree ree: rieë-j (Sevenum), rië (Sevenum) Ree, zonder onderscheid van geslacht [N 94 (1983)] III-4-2
het angelus luiden luiden: s zomers om ca. 19.00 uur, s winters om ca. 18.00 uur; alle kinderen moesten thuis zijn als de koster luidde  de keuster luujt (Sevenum) Het angelus luiden aan het begin van de avond [het luidt......?] [de koster luidt......?]. [N 96A (1989)] III-3-3
het binnenkomen van de duif binnenkomen: binne-kome (Sevenum) Hoe zegt men: het binnenkomen? [N 93 (1983)] III-3-2
het doopwater wijden op paaszaterdag vontwater halen: vinkwater hale (Sevenum) Het gebruik om op Paaszaterdag het doopwater te wijden en wijwater te halen. [N 96C (1989)] III-3-3
het gras maaien (het) gras snijden: ⁄t graas sniêje (Sevenum) Wat is bij u de uitdrukking voor \'het gras afmaaien\'? (afdoen, afsnijden) [N 104 (2000)] III-2-1
het heilig hartbeeld laten introniseren huis inzegenen: hoes inzaegene (Sevenum), intronisatie (<fr.): intronisatie (Sevenum) Een beeld van het H.Hart in het huisgezin laten introniseren, d.w.z. plechtig een ereplaats geven, door een parochiegeestelijke, wanneer die op huisbezoek komt. [N 96B (1989)] III-3-3