e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Sevenum

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
ondergronder, woeler ondergronder: oŋǝrgroŋdǝr (Sevenum), vaste ondergronder: vãstǝn [ondergronder] (Sevenum  [(achter aan de ploeg gemonteerd)]  ), woeler: woeler (Sevenum  [(schaar of haak die de grond openbreekt)]  ) De ondergronder of woeler was een aparte ploeg zonder kouter en riester, maar met een lansvormige schaar of twee in tegenovergestelde richting geplaatste messen vóór op het ploeghoofd. Vaak werd de oude aanaardploeg tot ondergronder omgebouwd. Met deze ploeg, die vóór de gewone ploeg uitging of erop volgde, werd de ondergrond, de bodem van de voor opengebroken. Men kon ook met de gewone ploeg de ondergrond losrakelen, door op de plaats van de voorschaar of het kouter, dan wel aan of onder de ploeghiel een woelschaar, een woelhaak of woelmes aan te brengen. Aldus werd tegelijkertijd de bovengrond geploegd en de ploegzool opengebroken. [N 11, 33j; N 11A, 76a + 76b + 77; N 27, 14] I-1
onderhaam onderhaam: oŋǝrhām (Sevenum) Twee met elkaar verbonden kussens die het paard onder het haam draagt, als dat te groot is. [N 13, 11; monogr.] I-10
onderhandelen doende zijn: Opm. doffe o.  met immes donde zīēn (Sevenum) Inventarisatie uitdrukkingen voor: in onderhandeling zijn over een bepaalde koop [in beding zijn met iemand?] [N 21 (1963)] III-3-1
onderhands onderhands: ongerhandsch (Sevenum) onderhandsch [SGV (1914)] III-3-1
onderhemd hemd: haemd (Sevenum), Opm. e = ´/Ô.  hemd (Sevenum), ps. de e staat subscript geschreven en is omgespeld in: ë.  e schoeën hemd (Sevenum) hemd [SGV (1914)] || onderhemd, onderkledingstuk dat op het blote lijf gedragen wordt [im, emmek, hem, himp, kemsel, liejms, sjmies, vlok] [N 25 (1964)] || schoon [o] [een ~ hemd] [SGV (1914)] III-1-3
onderjurk onderrok: óngerrók (Sevenum, ... ) onderjurk, onderkleed met lijfje en schouderbanden [N 24 (1964)] III-1-3
onderkussen, peluw pulf: pølf (Sevenum) peluw [SGV (1914)] III-2-1
onderlaagpapier ondergrondpapier: oŋǝrgroŋkpǝpēr (Sevenum) Het grauwe papier dat op de dakbeschieting wordt bevestigd. [N 64, 155a] II-9
ondermuts ondermuts: óngermöts (Sevenum), ôonger-muts (Sevenum) Hoe noemt U de zwarte ondermuts die dient om de muts langer schoon en beter in vorm te houden en om de fijne kant beter uit te doen komen tegen een donkere achtergrond? [N 61 (1973)] || mutsje, zwarte ~ dat onder de grote witte poffermuts wordt gedragen [ondermuts] [N 26 (1964)] III-1-3
ondermutsje ondermuts: roŋǝrmøts (Sevenum) Zwarte ondermuts die diende om de muts langer schoon en beter in vorm te houden en om de fijne kant beter uit te doen komen tegen een donkere achtergrond. [N 61, 3] II-7