| 23070 |
maandag na driekoningen add. |
het kindje zoeken:
Op verloren Maandag (Koppermaandag, Maandag na Driekoningen), was t gebruik al rondtrekkend de herbergen te bezoeken. Dit werd genoemd "t kindje zuike"in verband met het daags te voren gelezen Evangelie van het "verloren"kind Jesus, en door Zijne ouders in den tempel gevonden werd.
`t kindje zuike (Q020p Sittard)
|
z. toel.
III-3-2
|
| 25165 |
maansverduistering |
maaneclips:
moaneklips (Q020p Sittard),
maansverduistering:
moansverduustering (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard)
|
eclips (van de maan) [ZND 01 (1922)], [ZND 23 (1937)] || Eclips van de maan [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 17671 |
maantje op de nagel |
maantje:
maantje (Q020p Sittard)
|
maantje: Lichter gekleurd gedeelte onderaan de vingernagels (maantje). [N 84 (1981)]
III-1-1
|
| 25162 |
maanx |
maan:
mao:n (Q020p Sittard),
maon (Q020p Sittard),
moan (Q020p Sittard)
|
maan [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 33107 |
maat houden bij het dorsen |
slaghouden:
slaxhau̯tǝ (Q020p Sittard)
|
Wanneer men met meer dan één man dorst, moet men goed de maat houden; zie ook de algemene toelichting bij deze paragraaf. In dit lemma staan de benamingen voor dit houden van de juiste maat bijeen. De uitdrukking boekweit dorsen, of beter: boekweitkoek dorsen of - slaan (en heteroniemen, zie het lemma ''boekweit'', 1.2.10) betekent doorgaans: "ritmisch, op maat dorsen"; de term is een onomatopee. Soms ook betekent de uitdrukking dat alle dorsers tegelijk slaan ten teken dat het dorsen klaar is. In L 326 merkt de zegsman opdat deze uitdrukking "verkeerd dorsen" betekent. Trompen is wel de benaming voor het ritmisch luiden van de kerkklok; vergelijk ook het type luiden zelf. Voor de fonetische documentatie van het woord [dorsen], zie het lemma ''dorsen'' (6.1.1).' [N 14, 12 en 14b; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 25249 |
maat, algemeen |
duimstok:
doemsjtèk (Q020p Sittard),
maat:
maot (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard),
(maote-mäötje). ps. zie de verschillende maten in het boek (lengtematen, vlaktematen, graanmaten, maten voor vloeibare waren, inhoudsmaten en gewichten): blz. 231 en 232.
maot (Q020p Sittard),
mv.: mao:t\\
mao:t (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard)
|
de eenheid waarmee lengten, inhouden etc. worden gemeten, in het algemeen [maat, pegel] [N 91 (1982)] || maat || maat, afmeting
III-4-4
|
| 25264 |
maatje, maat van 0,1 liter |
maatje:
maotje (Q020p Sittard)
|
de maat die een inhoud aangeeft van 0,1 liter [maatje] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 32544 |
maatmand |
vatsmand:
vā.tšmanj (Q020p Sittard)
|
Mand met bepaalde inhoudsmaat. Zie ook het lemma ɛvatɛ in wld II.3, pag. 159-160.' [N 20, 50; N 40, 94; N 40, 95; monogr.]
II-12
|
| 20870 |
macaroni |
macaroni:
makroonie (Q020p Sittard)
|
macaronie
III-2-3
|
| 29810 |
machinale steen |
ringovensteen:
rēŋǭvǝštęjn (Q020p Sittard)
|
Machinaal gevormde baksteen. [N 30, 54f]
II-8
|