| 33222 |
sorteren met de hand |
omrapen:
ōǝmrāpǝ (Q020p Sittard)
|
Vroeger werden vaak de grote van kleine aardappelen gescheiden bij het rapen zelf op het veld; zie de toelichting bij het lemma Aardappelmand. Tegenwoordig worden de aardappelen op de boerderij gesorteerd; niet meer met de hand maar met een sorteermachine. Zie het lemma Sorteermachine. [N 12, 31; JG 1a, 1b gedeeltelijk, 1c, 2c; monogr.]
I-5
|
| 33223 |
sorteren met de machine |
zeven:
zēvǝ (Q020p Sittard)
|
Zie de toelichtingen bij de lemmaɛs Sorteren Met De Hand en Sorteermachine. [N 12, 33]
I-5
|
| 34576 |
spaak |
speek:
špęi̯k (Q020p Sittard),
speken:
špęi̯kǝ (Q020p Sittard)
|
Elk van de houten staven die de verbinding vormen tussen de velg van het wiel en de naaf. Afhankelijk van de omtrek van het wiel zijn er tien tot zestien spaken. Er zijn twee soorten spaken: ronde en platte. Voor zover ze specifieke benamingen krijgen, worden ze behandeld onder A resp. B. [N 17, 61a-b + 62a-b; N 18, 99; N G, 44a; JG 1a; JG 1b; JG 2b; S 34; A 4, 20b; L 20, 20b; L 7, 13; monogr.]
I-13
|
| 19604 |
spaanderhouder, —bus |
snipperbus:
voor het bewaren der spaandertjes of snippers, die weren gebruikt i.p.v. de zwavelstokkenen later van te kopen lucifers
sjnupperbös (Q020p Sittard)
|
bus of oude klomp bij de schouw
III-2-1
|
| 21896 |
spaarpot |
spaarpot:
sjpaarpot (Q020p Sittard)
|
de pot waarin geld wordt gespaard [spaarpot, spaarspot, ponk] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 32750 |
spade, spitschop |
graafschup:
gr̄a.f[schup] (Q020p Sittard),
schup:
šø̜p (Q020p Sittard),
steekschup:
štę̄k[schup] (Q020p Sittard)
|
Een schop met een vlak blad, dat min of meer in het verlengde van de steel geplaatst is. Deze schop wordt gebezigd voor het omspitten van de wendakkerhoeken, een lapje grond, de tuin e.d. Al naar gelang de streek en de ervaring is het blad van de spade hartvormig, trapeziumvormig of rechthoekig. Voor het tweede lid van de varianten van samenstellingen zie men het simplex schup verderop in het lemma. [N 11A, 147; N 18, 1 + 2 + 5 + 14; JG 1a + lb; L 7, 15; L 42, 40; Wi 5; Gwn 8, 2; GV, K 7; monogr.; div.]
I-1
|
| 32020 |
spanblokje |
sou-laag:
sulǭx (Q020p Sittard)
|
Elk van de houten blokjes of plaatjes die tussen de bekken van de lijmknecht of bankschroef worden aangebracht ten einde het werkstuk bij het vastklemmen niet te beschadigen. [N 53, 221a; monogr.]
II-12
|
| 31765 |
spanlat van de spanzaag |
spanhout:
španhǫwt (Q020p Sittard),
spanlat:
španlat (Q020p Sittard)
|
Latje waarmee het spantouw aangedraaid wordt om de zaag op te spannen. Om te voorkomen dat het touw ontspant, zet men het latje vast achter de spanregel. Zie ook afb. 18. [N 53, 8b; N I, 1b; monogr.]
II-12
|
| 22757 |
spanne |
spanne:
sjpan (Q020p Sittard)
|
Span (met duim en pinktop te bespannen lengte ong. 20 cm).
III-3-2
|
| 17830 |
spannen |
spannen:
sjpanne (Q020p Sittard)
|
spannen [SGV (1914)]
III-1-2
|