| 24459 |
bunzing |
fis:
vis (Q020p Sittard, ...
Q020p Sittard)
|
bunzing
III-4-2
|
| 21703 |
buren (ww.?) |
nabuur:
naober (Q020p Sittard)
|
buurman zijn van iemand [noberen, geburen] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21507 |
burgemeester |
burgemeester:
burgemeister (Q020p Sittard)
|
het wettelijk hoofd/de vertegenwoordiger van een gemeente [burgemeester, burger, burgmeester] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 32828 |
burries van de landrol |
bomen:
b˙ø̜i̯m (Q020p Sittard)
|
De beide bomen aan het raam van de ijzeren rol, waartussen het paard wordt ingespannen. [JG 1a; N 11A, 185d; monogr.]
I-2
|
| 21303 |
buskruit |
buskruit:
buskruit (Q020p Sittard),
kruit:
krōēt (Q020p Sittard),
pulver (<lat.):
polfer (Q020p Sittard)
|
buskruit [SGV (1914)], [ZND 22 (1936)] || licht ontbrandbaar, ontplofbaar mengsel dat o.a. gebruikt wordt voor het afschieten van vuurwapens [buskruit, kruit, poeder] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33099 |
bussel geharkte aren |
spik:
špek (Q020p Sittard),
warbussel:
wōrbø̜šǝl (Q020p Sittard)
|
De bussel aren die door het naharken of nascharren wordt bijeengebracht. Doorgaans wordt deze bussel gebonden met een band, maar in het noordelijke Truierlands wordt opgemerkt dat een dergelijke bussel los op de kar of in de stuik werd bijgestoken. Vergelijk ook de lemma''s ''bussel kort stro'' (6.1.29) en ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4). [N 15, 38d; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 32933 |
bussel hooi |
bussel:
bø̜šǝl (Q020p Sittard)
|
Samengebonden hoeveelheid hooi, klaar om opgeladen te worden. Het woordtype pak duidt wel op mechanische persing. De grondbetekenis van weeg is "samengedrukte massa"; de meest bekende betekenisontwikkeling is die van "witbrood". Voor de fonetische documentatie van het woorddeel øhooiŋ zie het lemma ''hooi''.' [N 14, 115c; monogr.]
I-3
|
| 33131 |
bussel kort stro |
aarbos:
wǫrbuš (Q020p Sittard),
warbussel:
warbøsǝl (Q020p Sittard),
wōrbø̜sǝl (Q020p Sittard)
|
Wanneer men het stro bijeengebonden heeft, ligt het graan op de dorsvloer, nog vermengd met eindjes kort stro, lege aren en kaf. Men harkt dan eerst de korte eindjes stro bijeen, en stopt deze in een bussel. Hier staan de benamingen voor deze bussel stro met harksel erin bijeen. [N 14, 29 en 33; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 48, 34.3b; Lu 2, 34.3b; monogr.; add. uit N 14, 25 en 28]
I-4
|
| 33129 |
bussel uitgedorst stro |
bos:
buš (Q020p Sittard),
bussel:
bø̜sǝl (Q020p Sittard),
bø̜šǝl (Q020p Sittard),
schoof:
šǫu̯f (Q020p Sittard)
|
Wanneer het graan uit de aren is geslagen, worden de lege halmen bijeengebonden, vroeger met twee banden. Sinds de komst van de dorsmachines worden de halmen doorgaans dubbel geplooid en met één band in het midden gebonden, of tot pakken geperst. De grondbetekenis van schans is "takkebos, mutserd"; die van het du. Bürde "datgene wat gedragen wordt". Zie ook de toelichting van het lemma ''garve, gebonden schoof'' (4.6.4).' [N 14, 26; JG 1a, 1b, 2c; L 17, 16; L 22, 33b; L 48, 34.3a; Lu 2, 34.3a; R [s], 65; S 5; Wi 16 en 17; monogr.; add. uit R 3, 70 en R 14, 19 en uit het materiaal van lemma 4.6.4 waarbij is aangetekend dat het om gedorste garven gaat]
I-4
|
| 18588 |
bustehouder: spotnamen |
memmenstieperd:
memmesjtiepert (Q020p Sittard)
|
corselet, bustehouder
III-1-3
|