| 20666 |
rundvleessoep |
bouillon:
buljoŋ (Q096d Smeermaas)
|
Soep van rundvlees (rundsolf?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 21081 |
sabbelen |
sabbelen:
zabələ (Q096d Smeermaas)
|
sabbelen, bijv. op een grassprietje [sebbele, zabbere, zeewere] [N 10 (1961)]
III-2-3
|
| 34539 |
schaal van een ei |
schil:
šęl (Q096d Smeermaas)
|
Het kalkachtige omhulsel van een ei. Onder het woordtype schaal verbergen zich twee verschillende woorden, die in het Nederlands zijn samengevallen, doordat de Westgermaanse ā van het eerste woord, dat "komvormig voorwerp" betekende, en de Westgermaanse a in open lettergreep van het tweede woord, dat "omhulsel" betekende, beide een lange ā opleveren. De meeste Limburgse dialecten onderscheiden echter nog steeds deze twee historische klinkers. In de westelijke helft van Belgisch Limburg (gebied I) heeft ''schaal'' "eierschaal" een vocalisme dat Westgermaanse ā voortzet, in de oostelijke helft, in heel Nederlands Limburg evenals in het noordoosten van de provincie Luik (gebied II) een dat Westgermaanse a in open lettergreep voortzet. In dat oostelijke gebied is daarnaast ook schaal met oude ā vaak bekend, maar het betekent er "groot, plat bord", "collecteschaal" of "weegschaal". In enkele noordwestelijke Belgisch Limburgse dialecten heeft algehele (gebied III) of gedeeltelijke (gebied IV) samenval van ā en a in open lettergreep plaatsgevonden, zodat er niet kan worden uitgemaakt op welke van de twee oorspronkelijk verschillende woorden het woordtype schaal er teruggaat. Zie hiervoor in de bibliografie Goossens 1967. Enkele Nederlands Limburgse gegevens bevatten een historische ā. Blijkbaar gaat het hier om verwarring met het woord ''schaal'' voor "schotel".' [N 19, 55a; JG 1b, 1c, 2c; A 39, 9a; A 39, 9b; monogr.]
I-12
|
| 20696 |
schapenvet |
schapenvet:
šōͅpəveͅt (Q096d Smeermaas)
|
Schapevet (ongel?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 34494 |
scharrelen |
dabben:
dabǝ (Q096d Smeermaas)
|
De kippen dabben en scharren in de grond om wormen, insecten en dergelijke te vinden. [N 19, 61a; L 33, 20; monogr.]
I-12
|
| 34587 |
schei |
scheien:
šęi̯ǝn (Q096d Smeermaas)
|
Elk van de houten balkjes die de berries verbinden en scheiden en zo de berries evenwijdig houden. Deze balkjes worden door openingen in de berries gestoken en door middel van spieën stevig vastgezet. Het aantal scheien van een kar is afhankelijk van de lengte van de berries. Een hoogkar heeft bijgevolg meer scheien dan een stortkar. [N 17, 24 + 40; N 8, 106; N G, 56e + 58a; JG 1a, JG 1b; monogr]
I-13
|
| 24897 |
schemeren |
schemeren:
t schemert
tšemərt (Q096d Smeermaas, ...
Q096d Smeermaas)
|
schemeren; inventarisatie uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 22 (1963)] || schemering, de overgang van licht naar donker [grouwe, griebelegrouwe] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 17728 |
schemeren van de ogen |
de sterren draaien voor mijn ogen:
datə steͅrə vør mən oͅugə draejə (Q096d Smeermaas),
flikkeren:
hər zy(3)̄t sə flekərə (Q096d Smeermaas)
|
schemeren voor de ogen, sterretjes zien [mijn oogen schiemere] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 20510 |
schenkel |
schenk:
(mv)
šēŋkǝ (Q096d Smeermaas)
|
Bovenbeen boven de knie. Zie afbeelding 2.39. [N 8, 32.8, 32.9, 32.10 en 32.11]
I-9
|
| 19564 |
schenkkan |
karaf:
karaf (Q096d Smeermaas)
|
karaf in het algemeen [N 20 (zj)]
III-2-1
|