24031 |
vormen |
stenen kloppen:
šte ̞ŋ klø̜pǝ (Q121b Spekholzerheide)
|
Met behulp van de vormbak stenen vervaardigen. De vormer drukte de bol klei daartoe in de vorm en streek de overtollige klei af met de handen of met behulp van een houten plankje, een afstrijkboog of een mes. De gevulde vorm werd vervolgens door een afdrager naar het droogveld gebracht. Afhankelijk van de hoedanigheid van de klei die verwerkt werd, koos men bij magere klei voor de zandvorm-methode en bij de stijvere of vettere klei voor de watervorm-methode. In het eerste geval gooide de vormer de kleibol in een bezand vormbakje met bodem. In de tweede situatie gebruikte hij een bodemloze vorm, die voor het gebruik geheel in water werd gedompeld (Geuskens, pag. 60). [monogr.; N 98, 76 add.]
II-8
|
29709 |
vormen schoon krabben |
vormen reinmaken:
vǫrǝmǝ re ̞ŋmāxǝ (Q121b Spekholzerheide)
|
De achtergebleven stukjes klei, vooral in de hoeken van de vormen, verwijderen. [monogr.]
II-8
|
29669 |
vormer |
klopper:
klø̜pǝr (Q121b Spekholzerheide)
|
De arbeider die met behulp van de vormbak stenen vormt. De term klopper werd in Q 121b gebruikt omdat de vormer na het vullen met elke hoek van de vorm op de tafel klopte zodat alle hoeken ervan goed opgevuld werden. [N 98, 75; monogr.]
II-8
|
29671 |
vormtafel |
vormdis:
vǫrǝmdøš (Q121b Spekholzerheide)
|
De tafel waarop de klei in de vormbak wordt gedrukt. [N 98, 73; monogr.]
II-8
|
25202 |
vorst, het vriezen |
vrost:
vraos (Q121b Spekholzerheide)
|
vorst, het vriezen
III-4-4
|
24397 |
vos |
foks:
foeks (Q121b Spekholzerheide, ...
Q121b Spekholzerheide)
|
vos || vos: Hoe noemt u in uw dialect het roodharige hondachtige roofdier dat kippen steelt en vermaard is om zijn sluwheid? [N100 (1997)]
III-4-2
|
19341 |
vreugde |
freude (du.):
vräud (Q121b Spekholzerheide)
|
vreugde, plezier
III-1-4
|
18852 |
vriendelijk |
vriendelijk:
vrund’lieg (Q121b Spekholzerheide)
|
vriendelijk
III-1-4
|
25203 |
vriesweer |
vriesweer:
vraos⁄weer (Q121b Spekholzerheide),
vriezeweer:
vriz⁄zeweer (Q121b Spekholzerheide)
|
vriesweer || vriezend weer, koud en droog
III-4-4
|
25200 |
vriezenx |
vriezen:
vriz⁄ze (Q121b Spekholzerheide)
|
vriezen
III-4-4
|