| 22332 |
valsspeler |
aaszak:
aaszak (Q015p Stein),
foetelaar:
futəlēͅr (Q015p Stein)
|
Iemand die altijd vals speelt [aarzak, haarzak, aaszak]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 28034 |
van boven naar beneden kool delven |
van bovenaf werken:
van boavǝāf werkǝ (Q015p Stein
[(Maurits)]
[Emma, Hendrik, Wilhelmina])
|
Doorgaans geeft men de voorkeur aan het werken van onder naar boven in een koollaag, omdat dan o.a. het scheppen van de kolen het gemakkelijkst is. Alleen wanneer men daardoor gunstiger ten opzichte van de splijtvlakken komt te zitten of wanneer de helling van de koollaag groter is dan 25 graden, zal men in dalende richting of van boven naar beneden werken (Driessen pag. 158). Dit gebeurt ook, volgens de informant van Q 113, als de laag zeer dik is. [N 95, 520]
II-5
|
| 19236 |
van katoen geven |
draad geven:
draad geven (Q015p Stein),
geen krimp geven:
geine krump geve (Q015p Stein)
|
alle kracht inspannen om iets op tijd klaar te hebben [lament geven, buzze geven, kemp geven, draad geven, kletsoor geven] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 33221 |
van uitlopers ontdoen |
(scheuten) afbreken:
āfbrē̜kǝ (Q015p Stein),
(scheuten) afplukken:
āfplø̜kǝ (Q015p Stein)
|
Zoals in het vorige lemma is opgemerkt beginnen soms de aardappelen die in een kelder of kuil bewaard worden te schieten. Hier staan de benamingen voor het verwijderen van dergelijke uitlopers bijeen. Indien niet anders aangegeven is het object steeds "aardappelen". Voor de documentatie van scheuten, zie lemma Scheut, resp. Uitlopers Van Kuilaardappelen [N M, 17b; monogr.]
I-5
|
| 34489 |
van veren wisselen |
ruizelen:
rȳzǝlǝ (Q015p Stein)
|
[N 19, 51; L 6, 20; L 42, 5; L 48, 10; A 26, 8; Lu 2, 10; Lu 4, 8; S 30; JG 1a, 1b, 2a-2, 12, 2c; monogr.]
I-12
|
| 22355 |
van zijn plaats rollen |
uittollen:
oettollen (Q015p Stein)
|
Van zijn plaats rollen, gezegd van een tol die uitgedraaid is [binnen, birzen, bizzen, brienen]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 26250 |
vang |
praam:
prām (Q015p Stein),
prem:
prɛm (Q015p Stein)
|
Algemene benaming voor de gehele reminrichting aan het aswiel van windmolens. De vang bestaat uit een houten of stalen ring, al dan niet uit één stuk, die onder invloed van een zwaar gewicht, de vangbalk , om een houten wiel wordt geklemd. Het afremmen van de as met het gevlucht gebeurt aan de voet van de molen of op de zwichtstelling met behulp van het vangtouw. Zie ook afb. 51. Men onderscheidt twee typen vanginrichtingen, namelijk de blokvang en de hoepelvang. Tot de blokvang behoren de Vlaamse vang en de Hollandse vang of stutvang. De hoepelvang kan worden onderverdeeld in de houten- en stalen hoepelvang. Zie voor de benamingen van de diverse typen van vanginrichtingen de lemmata ɛhoepelvangɛ, ɛblokvangɛ, enz.' [N O, 12a; A 42A, 79; Sche 57; monogr.; N D, 33 add.]
II-3
|
| 17824 |
vangen |
vangen:
vange (Q015p Stein, ...
Q015p Stein)
|
vangen [DC 02 (1932)]
III-1-2
|
| 22352 |
vanger bij krijgertje spelen |
pakker:
pakker (Q015p Stein, ...
Q015p Stein)
|
De persoon die vangt bij het krijgertje spelen [pakker, seseur]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 28252 |
vangwerk |
vangklauwen:
vangklauwen (Q015p Stein
[(Maurits)]
[Julia])
|
Inrichting aan de liftkooi die dient om bij kabelbreuk het neerstorten van de kooi te verhinderen. [N 95, 91; monogr.]
II-5
|