e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Stokkem

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
poken ragelen: rōxələ (Stokkem) in de kachel poken [ZND 40 (1942)] III-2-1
polijsten afschuren: āfšōrǝ (Stokkem), polijsten: pǝlīstǝ (Stokkem) Het metaal met fijn schuurmateriaal glad en glanzend maken. Het polijsten kan gebeuren met behulp van schuurlinnen, een polijstvijl, met polijstpoeder of met polijstpasta. Zie ook deze lemmata. De invuller uit Q 83 vermeldt ook het gebruik van staalwol (stuǝlwǫl) bij het polijstwerk. [N 64, 55a; monogr.] II-11
polijsthamer klophamer: klǫp˱āmǝr (Stokkem), polierhamer: pǝlērāmǝr (Stokkem) Hamer met bolvormige en platte kop die bij het koperslaan wordt gebruikt voor het gladmaken van het bewerkte koper. Volgens Kuyper (pag. 365) wordt ook vertind blik vóór het richten met de polijsthamer bewerkt, ten einde het vertinsel blank en glanzend te maken. Zie ook het lemma "afkloppen" en afb. 151. [N 64, 39e; N 66, 6e; N 66, 30; monogr.] II-11
polijstpoeder krijt: krīt (Stokkem), poederkrijt: pujǝrkrīt (Stokkem) Poedervormige stof waarmee metaal gepolijst wordt. Als polijstpoeder worden onder meer gebruikt: gebrande, ongebluste steenkalk of Wener kalk, dodekop, tinas, beenderas, krijt en lampenzwart (Kuyper, pag. 434 ev.). Dodekop is een rode verfstof die bijna geheel uit ijzeroxyde bestaat en ook voor polijstwerk gebruikt kan worden. Zie ook het lemma "droge verfstoffen" in Wld II.9, pag. 186-188. [N 64, 57b; N 66, 37c; N 66, 39] II-11
politieagent gendarme (fr.): žəndaērm. (Stokkem) Hoe heet << een politieagent >> ? [ZND 40 (1942)] III-3-1
pollepel potlepel: poͅtlēpəl (Stokkem), poͅtlēͅpəl (Stokkem), soeplepel: soͅplēpəl (Stokkem) lepel, metalen ~; inventarisatie benamingen; betekenis/uitspraak [N 20 (zj)] || pollepel III-2-1
polsmof mof: mof (Stokkem) polsmof, kort gebreid kledingstuk ter verwarming van pols en hand [sjtoek, polsmof, handmufke, armmufke, molleke, moefke] [N 23 (1964)] III-1-3
pommelee, appelschimmel (een) geappelde: gǝapǝldǝ (Stokkem) Paard met ronde, glanzende plekken in de vorm van appels in het haarkleed, van binnen wit en van buiten zwart. De afwisseling van zwarte en witte haren vormt een cirkelvormig patroon, vooral op de schouders en het kruis. [JG 1a, 1b; N 8, 63c, 63d en 63e] I-9
pompenmaker pompenmaker: pompǝmē̜kǝr (Stokkem) Koperslager die zich vooral toelegt op het vervaardigen en plaatsen van waterpompen. Toen in L 329 de waterleiding haar intrede deed, bleef daar aanvankelijk pompenmaker het woord om een loodgieter aan te duiden; thans wordt het woord in deze betekenis vrijwel niet meer gebruikt. [N 66, 56; L 34, 17a; monogr.] II-11
pompgat gietgat: gēt˲gat (Stokkem), overloop: ø̄vǝrlǭp (Stokkem), pompengat: pompǝgāt (Stokkem) Het gat in het bovenste gedeelte van het pomphuis waarlangs het water in de pompuitloop kan stromen. In L 423 bestond de overgang tussen de pompuitloop en het pomphuis uit een geelkoperen verdikking die ɛschulpɛ (s0hp) werd genoemd.' [N 64, 133s; N 66, 49s] II-11