| 21269 |
rijkdom |
rijkdom:
rikdom (L246a Swolgen)
|
rijkdom [RND]
III-3-1
|
| 26478 |
rijn |
rijn:
rijn (L246a Swolgen)
|
Algemene benaming voor het van vier klauwen voorziene ijzeren kruis in het middengat van de draaiende molensteen dat dient om de draaiïng van het staakijzer op de steen over te brengen. Zie voor de benamingen voor speciale rijntypen de lemmata ɛtweetakrijnɛ, ɛdrietakrijnɛ en ɛbalanceerrijnɛ.' [N O, 15a; A 42A, 20; N D, 18; Sche 45; Vds 84; Jan 122; Coe 100; Grof 120]
II-3
|
| 20816 |
rijp |
rijp:
rĭĕp (L246a Swolgen)
|
rijp [RND]
III-2-3
|
| 25186 |
rijp, rijmx |
rijp:
riep (L246a Swolgen),
rouwvorst:
rauwvōrst (L246a Swolgen)
|
rijm (op boomen) [SGV (1914)] || rijm, rijp, bevroren dauw of mist
III-4-4
|
| 33509 |
rijshout, bonenstaak |
bonenstaak:
boeënestaak (L246a Swolgen),
erwtenrijs:
ērteries (L246a Swolgen),
rijs:
ries (L246a Swolgen, ...
L246a Swolgen,
L246a Swolgen),
rīēs (L246a Swolgen)
|
Erwtenrijzers, twijgen waartegen bepaalde erwten groeien [SGV (1914)] || rijs [SGV (1914)] || rijshout || rijzen (mv.) [SGV (1914)]
I-7
|
| 20603 |
rijstebrij |
rijstepap:
Met de kermis kreeg men altijd als nagerecht: riestepap mit soeker en kanieël dr òver: met de kermis kreeg men altijd als nagerecht rijstpap met suiker en kaneel erover
ristəpap (L246a Swolgen)
|
rijstpap
III-2-3
|
| 20737 |
rijstevlaai |
rijstevlaai:
ristəflāi̯ (L246a Swolgen, ...
L246a Swolgen)
|
rijstevlaai || rijstvla
III-2-3
|
| 34643 |
rijtuig |
rijtuig:
rii̯tȳx (L246a Swolgen)
|
Personenvoertuig, waarbij niet de huifkar bedoeld wordt. Gezien het feit dat het hier om zaken gaat die reeds lang verdwenen zijn, is de verwarring rond de dialecttermen groot. Dit lemma is samengesteld uit de antwoorden op algemene vragen als "hoe noemt u een tweewielig rijtuig" die geen betrekking hebben op een specifieke soort. Ook de meer algemene antwoorden die in N 101 bij de vragen naar bepaalde soorten rijtuigen opgegeven werden, zijn hier verwerkt. De veel voorkomende opgaven "koets" en "sjees", de bekendste vier- en tweewielige rijtuigen, zijn in de betreffende lemmata opgenomen. [N 101, 1-14; N G 51; L 1 a-m; L 28, 24; L 36, 70; LA 288; S 18, 30; Wi 16; monogr]
I-13
|
| 33084 |
rijzen, uit de aren vallen |
rijzen:
rizǝ (L246a Swolgen)
|
Het uit de aren vallen van de graankorrels, wanneer het graan goed droog is en op de wagen getast wordt. ''tasser op de wagen'' (5.1.5). In L 286 en 288 voegt men toe dat dergelijk koren rijskoren (riskōrǝ) wordt genoemd. De laatste drie uitdrukkingen betekenen zoveel als: "het koren is zo droog dat de korrels uit de aren vallen". Naar de fonetische verschijningsvorm zouden de uitdrukkingen (het is) rijs echter ook persoonsvormen van het werkwoord rijzen kunnen zijn.' [N 15, 53; JG 1a, 1b, 2c; L 32, 41; monogr.]
I-4
|
| 33582 |
ringen, randen verwijderen van peulvruchten |
pijzen:
pèze (L246a Swolgen)
|
I-7
|