id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
24974 | plaats maken | plaats maken: plaats maake (Thorn), plaats make (Thorn) | ruimte beschikbaar maken [plaats maken, schavelen] [N 91 (1982)] III-4-4 |
24968 | plaats, ruimte | plaats: plaats (Thorn) | plaats [SGV (1914)] III-4-4 |
19470 | plafond | plafond: plǝfoŋ (Thorn), zolder: zø̜ldǝr (Thorn) | Zie kaart. Het ondervlak of de bekleding van een zoldering. In het onderzoeksgebied wordt onder een 'plafond' vooral een gepleisterde, meestal met lijsten en/of reliefs van stuc versierde bekleding van een zoldering verstaan. De term 'zoldering' wordt daarentegen gebruikt voor het ondervlak van een verdiepingsvloer waarvan de draagbalken nog zichtbaar zijn. Zie ook het 'Limburgs Idioticon', pag. 295, s.v. 'zoldering', ø̄Met de bepaalde betekenis van onbeplakten zolder. Geh. rond Maeseyck.ø̄ Om een gepleisterd plafond te maken worden eerst tengels op onderlinge afstand van ongeveer 7 cm onder de balken van de bovenliggende vloerlaag gespijkerd. Aan de tengels wordt vervolgens droog Maasriet bevestigd, dat met zigzagsgewijs om platkopspijkers gewonden koperdraad tegen de tengels wordt vastgeklemd. In plaats van riet kan ook steengaas worden gebruikt. Daarna wordt eerst een ruwe laag vette kalkmortel aangebracht en vervolgens wordt het geheel afgewerkt met een mengsel van kalk en gips. Langs de wand brengt men gewoonlijk een plint aan die wordt vervaardigd door op het plafond latjes te bevestigen en de plint gelijk met die latjes af te werken. Eventuele ornamenten worden met gips opgeplakt. In L 383 sprak men bij een boerderij vooral van de 'zolder' en in een gewoon huis van het 'plafond'. [N 6, 20; N 54, 143a; L 2, 19; monogr.; Vld.] II-9 |
21967 | plank van duivenslag | slag: Algemene opmerkingen bij deze vragenlijst: slaag (Thorn) | Hoe heet het platform, de plank zelf? [N 93 (1983)] III-3-2 |
24627 | plantenstek | stek: ideosyncr. stek (Thorn), WLD stek (Thorn) | Afgesneden takje dat men in de grond zet om er een nieuwe plant uit te laten groeien (stek, poot). [N 82 (1981)] III-4-3 |
17912 | plassen (met water) | bratselen: (brassen) bradzele (Thorn) | knoeien met water, in t water plassen [klosse] [N 10 (1961)] III-1-2 |
24667 | plataan | plataan: plataan (Thorn), WLD plataan (Thorn) | De plataan; van deze boom schilfert de schors in plaen af waardoor de nieuwe geelgroene bast zichtbaar wordt; de boom heeft langgesteelde vruchten (plataan, plantaan, plom, plon, plen). [N 82 (1981)] || plataan III-4-3 |
34573 | plateauwagen | platte kar: platǝ kęr (Thorn), platte wagen: platǝ wāgǝn (Thorn) | Een vierwielige wagen, vaak al met wielen met luchtbanden, die voor het vervoer van melkbussen, biervaten, land- en tuinbouwproducten enz. gebruikt werd. De bak van deze wagen hangt laag boven de grond en heeft een groot bodemoppervlak. Vaak zijn er geen voor-, achter- en zijkanten. De wagen kan door paarden of ook door een tractor getrokken worden. [N 17, 43a; N G, 51 + 69; monogr.] I-13 |
33032 | platliggen van graan | ligt plat: lext plat (Thorn) | Wanneer de halmen door wind en regen platgeslagen zijn en tegen de grond liggen, is dat lastig werken voor de zichter. Hier staan steeds de persoonsvormen van het werkwoord genoemd, waarbij als onderwerp moet gedacht worden: "het koren"; achter in het lemma staan enkele zelfstandige naamwoorden: "platgelegerd graan". Heel in de uitdrukking ''(het koren) ligt heel'' staat voor ''helemaal''. [N 15, 13; monogr.] I-4 |
28413 | platte korf | kaar: kār (Thorn), korf: kǫrf (Thorn) | Korf met een platte kop in tegenstelling tot de korf met spitse kop. Bij het vervoeren van de bijen naar de heide geeft men de voorkeur aan de korven met platte kop (Lhoest, pag. 78) Dit korftype is vooral bekend van de Lüneburger heide. [N 63, 3c; N 63, 3b] II-6 |