| 23442 |
brandkast in de sacristie |
brandkast:
brandjkast (L374p Thorn),
kluis:
kloes (L374p Thorn)
|
De brandkast, kluis of safe, waarin de heilige vaten bewaard worden. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 24875 |
brandnetel |
brandnetel:
brantjnētǝl (L374p Thorn),
-
branjtnetəl (L374p Thorn),
netel:
nētǝl (L374p Thorn)
|
brandnetel (Urtica L.) [DC 13 (1945)] || Urtica L. Van dit zeer algemeen voorkomende onkruid bestaan er twee soorten: de grote brandnetel (Urtica dioica L.) en de kleine brandnetel (Urtica urens L.), die in praktijk eigenlijk niet van elkaar onderscheiden worden. De grote of groffe, die van 30 cm tot meer dan 2 m lang kan worden en hierbij afgebeeld is, groeit meer op stikstofrijke, vaak halfbeschaduwde vruchtbare gronden en stortplaatsen. De kleine of fijne -van 15 tot 60 cm hoog- meer op droge plaatsen, op bouwland en in moestuinen. Beide soorten hebben brandharen en grofgezaagde bladeren, die bij aanraking een brandend gevoel veroorzaken. De bloemen zien eruit als groenige trosjes, bij de grote tot enkele centimenters lang en hangend, en bloeien van juni, respectievelijk mei, tot de herfst. [A 13, 11; L 1, a-m; L 1u, 24; L 5, 15; L 15, 2; S 5; Gi 1, 14; monogr.; add. uit S 25; JG 1b]
I-5, III-4-3
|
| 21468 |
brandslang |
brandslang:
brandjslang (L374p Thorn),
slang:
slang (L374p Thorn)
|
de buis van soepele stof waardoor het water van een brandspuit geleid wordt [ader, darm] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 24306 |
brasem |
brasem:
ideosyncr.
braosem (L374p Thorn),
WLD
brîesem (L374p Thorn),
platte (een -):
WLD
plaat (L374p Thorn)
|
Hoe noemt u de brasem: een zoet- en brak watervis die voorkomt in stilstaande tot traagstromende wateren. Het lichaam is hoog en zijdelings afgeplat. De buikvinnen staan achter de borstvinnen voor de rugvin. De anaalvin is sterk ingesneden. De bovenste he [N 83 (1981)]
III-4-2
|
| 21840 |
brassen |
flink ertegenaan gaan:
ter flink tîêngenaan gaon (L374p Thorn),
wild (bn.):
wiljd (L374p Thorn)
|
woest en wild leven, met veel cafés bezoeken [wilden] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 33983 |
brede buikriem |
onderlicht:
oŋǝrlext (L374p Thorn)
|
Riem die onder de buik van het paard wordt gespannen en aan de twee uiteinden van de berries wordt vastgemaakt. Hij zorgt ervoor dat het paard steviger tussen de berries staat en voorkomt dat de kar opkipt. Deze riem is breder dan de smalle buikriem opdat hij bij het opkippen van de kar niet in de buik van het paard zou snijden. [JG 1a, 1b, 1c, 2b, 2c; N 13, 73]
I-10
|
| 33692 |
brede landweg |
dreef:
drēf (L374p Thorn)
|
Brede landweg of een niet-openbare weg door bouw- of weiland. [N 5A, 75a; S 7; Wi 17; L 23, 31a; L 23, 31b; L 1a-m; L 40, 25; monogr.]
I-8
|
| 26580 |
breed scherpen |
uitbodemen:
ūt˱bājǝmǝ (L374p Thorn)
|
De stenen zō scherpen dat de groeven breed worden. [N O, 34b]
II-3
|
| 28099 |
breekbout |
breekbout:
brę̄kbǫwt (L374p Thorn
[(Maurits)]
[Zwartberg, Waterschei])
|
Onderdeel van de koolploeg- en transporteuraandrijving ter voorkoming van ontoelaatbaar hoge trekkrachten in schaaf- en transportkettingen. Bij te hoge trekkracht breekt de bout. [N 95, 600; monogr.]
II-5
|
| 18786 |
breien |
strikken:
strikke (L374p Thorn)
|
breien [SGV (1914)]
III-1-3
|