| 33166 |
besjes aan de aardappelplant |
krallen:
kralǝ (L245b Tienray)
|
De besachtige groene vruchten die zich uit de bloemen van de aardappelplant ontwikkelen. Vroeger, voordat men pootaardappelen selecteerde uit de eigen oogst, werd uit deze vruchtjes van de plant pootzaad gewonnen. Het lemma bevat alleen meervouden. Bij goesbollen wordt door de zegslieden opgegeven dat ...kinderen deze bollen aan een lange twijg (steken) en dan de bollen zo ver mogelijk weggooien of zwiepen; goezen is "zwiepen". Warnant (1949, 175) vermeldt dit spel ook voor Waals Haspengouw. Het regelmatige voorvoegsel aardappel- of patatte- is hier weggelaten; zie het lemma Aardappel. Zie voor de fonetische documentatie van de varianten voor aardappel, ook datzelfde lemma Aardappel. [N 12, 7; L 32, 14; monogr.; add. uit JG 1b]
I-5
|
| 19285 |
beslissen |
beslissen:
beslisse (L245b Tienray)
|
iets waarover verschil van gevoel is voorgoed tot een einde brengen [scheiden, beslissen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 23937 |
besloten tijd |
gesloten tijd:
gesloten tied (L245b Tienray)
|
De periode waarin er zonder speciale toestemming niet kerkelijk getrouwd kon worden, namelijk in de Advent en in de Vasten (gesloten tijd, besloten tijd). [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 21673 |
besteden |
uitgeven:
geld ütgève (L245b Tienray),
verteren:
(aan eten en drinken uitgeven).
vertère (L245b Tienray)
|
geld uitgeven voor een artikel [besteden, verteren] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 21532 |
besteken |
besteken:
bestèke (L245b Tienray, ...
L245b Tienray),
deed men de avond voor het feest
bestèke (L245b Tienray),
cadeau (fr.) geven:
kado gève (L245b Tienray)
|
Het gelukwensen en een geschenk aanbieden op verjaardag/naamfeest [bestèke]. [N 96C (1989)] || kado geven [schenken, besteken] [N 89 (1982)] || Kado geven [schenken, besteken]. [N 89 (1982)]
III-3-1, III-3-2
|
| 23507 |
bestelde mis |
bestelde mis:
bestelde mis (L245b Tienray)
|
Een bestelde H. Mis. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 21861 |
bestellen |
bestellen:
bestelle (L245b Tienray)
|
opdracht geven om waren af te leveren of te bewaren [bestellen, commanderen] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 18922 |
bestemmen |
bestemmen:
bestemme (L245b Tienray)
|
iets of iemand aanwijzen voor een bepaald doel [betijen, bestemmen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 23976 |
bestialiteit |
beesterij:
bieësteri-j (L245b Tienray)
|
Bestialiteit, geslachtsomgang met wezens van een andere natuur. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 33607 |
besvrucht, algemeen |
beer:
bèèr (L245b Tienray),
Veldeke aangepast
bèèr (L245b Tienray),
kraal:
kral (L245b Tienray)
|
bes || Een vlezige sapige vrucht die aan een struik groeit (bes, bizzem, bezie, beer, bees, bezing, baaie). [N 82 (1981)]
I-7
|