| 33978 |
rijzadel |
rijzadel:
rai̯zǫlj (Q162p Tongeren)
|
Zadel dat gebruikt wordt bij het berijden van een paard. [JG 1a, 1b]
I-10
|
| 33084 |
rijzen, uit de aren vallen |
rijzen:
rēzǝ (Q162p Tongeren),
uitvallen:
ǫu̯t˲valǝ (Q162p Tongeren)
|
Het uit de aren vallen van de graankorrels, wanneer het graan goed droog is en op de wagen getast wordt. ''tasser op de wagen'' (5.1.5). In L 286 en 288 voegt men toe dat dergelijk koren rijskoren (riskōrǝ) wordt genoemd. De laatste drie uitdrukkingen betekenen zoveel als: "het koren is zo droog dat de korrels uit de aren vallen". Naar de fonetische verschijningsvorm zouden de uitdrukkingen (het is) rijs echter ook persoonsvormen van het werkwoord rijzen kunnen zijn.' [N 15, 53; JG 1a, 1b, 2c; L 32, 41; monogr.]
I-4
|
| 29012 |
rimpelen, fronsen |
fronsen:
fronsǝ (Q162p Tongeren)
|
Al plooiend rijgen. Rimpelen is het uitrekken van een hoeveelheid stof tot een vooraf bepaalde kortere lengte, langs één of meer stiklijnen, waarbij de ruimte wordt verdeeld in gelijke, soepele plooitjes (Het Beste Naaiboek, pag. 178). Bij fronsen wordt de ruimte over een bredere afstand verdeeld dan bij rimpelen. Zie afb. 46. [N 59, 53; N 62, 12a; N 62, 30; Gi 1.IV, 34; MW; monogr.]
II-7
|
| 18396 |
ring |
ring:
nerreengk--S (Q162p Tongeren),
re.nk (Q162p Tongeren),
reŋk (Q162p Tongeren, ...
Q162p Tongeren),
rénk (Q162p Tongeren)
|
ring [GTP], [ZND A1 (1940sq)]
III-1-3
|
| 17587 |
ringbaard |
baard:
bo:t (Q162p Tongeren),
ringbaard:
reŋkbōͅt (Q162p Tongeren, ...
Q162p Tongeren),
rénkbôôd (Q162p Tongeren),
ringbaardje:
reŋkbøtšə (Q162p Tongeren)
|
ringbaard [N 10b (1961)] || Ringbaard: korte baard die als ring om het gezicht loopt [N 106 (2001)]
III-1-1
|
| 29911 |
ringen |
ringen:
reŋǝ (Q162p Tongeren)
|
Het varken een ring in de neus zetten om het het wroeten te beletten. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; N 70, 9; N 19, 26; N 19, 26, Q 98 add.; monogr.]
I-12
|
| 26494 |
ringhout |
ring:
ręŋk (Q162p Tongeren),
ringhout:
rę̄.ŋkhō.t (Q162p Tongeren)
|
Het ronde hout waarop de steenkuip staat. Zie ook afb. 81. Het woorddeel ømeelŋ- is fonetisch gedocumenteerd in het lemma ɛmeelɛ.' [N O, 19b; Sche 49; Vds 145; Jan 152; Coe 133; Grof 154; A 42A, 36 add.; N D, 33 add.]
II-3
|
| 26615 |
ringmeel |
ringmeel:
reŋk[meel] (Q162p Tongeren),
ręŋ[meel] (Q162p Tongeren)
|
Meel dat rondom de ligger in de steenkuip gevallen is. In l 288b verstond men onder ringmeel het meel dat rondom de stenen zat. Wanneer de stenen pas gescherpt waren en de molen opengebroken was geweest, gooide men er ringmeel over alvorens met malen te beginnen. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel -ømeelŋ het lemma ɛmeelɛ.' [N O, 37e; Vds 161; Jan 166; Coe 151; Grof 179; A 42, add.; A 42A, 48 add.]
II-3
|
| 24234 |
ringmus |
ringmus:
reŋkmøͅs (Q162p Tongeren)
|
ringmus (14 bijna gelijk aan de huismus, maar chocoladepetje en -plekje op de wang; broedt meer in hol hout; vaak op trek in flinke troepen [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 24449 |
ringrups |
ringrups:
reͅŋkrups (Q162p Tongeren)
|
ringelrups, ringrups, kleurig gestreepte rups van de vlinder die zijn eitjes in een ring om de takken van bomen ne heesters legt [N 26 (1964)]
III-4-2
|