e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Tongeren

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
penis charel: sjaarël (Tongeren), chareleur: Humoristisch.  sjarleur (Tongeren), mus: mùs (Tongeren), pie: pie (Tongeren), pieke: Kindertaal.  piekë (Tongeren), pissertje: Van een kleine jongen of om te kleineren.  pissërkë (Tongeren), pum: pŏĕm (Tongeren), pummel: poemmël (Tongeren), vogel: Humoristisch.  voogël (Tongeren) [N 10c (1995)] III-1-1
penis van de stier schacht: šā.x (Tongeren) Mannelijk geslachtsorgaan. [JG 1a, 1b] I-11
penitentie penitentie (<lat.): penitentie (Tongeren), pénnetense (Tongeren) Penitentie. [N 96D (1989)] III-3-3
pennenhouder pennensteel: pennestiel (Tongeren) pennenhouder [ZND 40 (1942)] III-3-1
pens bladermaag: bluǝrmø̜x (Tongeren), pens: pɛns (Tongeren) De eerste afdeling van de maag van de koe waarin het voedsel geweekt wordt. Een koe heeft vier magen: de pens, de netmaag, de boekpens en de lebmaag. In de "Amsterdamse" vragenlijst nr. 9 werd via de vragen 11a, 11b, 11c en 11d naar de dialectbenamingen gevraagd voor deze vier magen. Exact werd gevraagd naar de benamingen voor pens, netmaag, boekpens en lebmaag. In de "Nijmeegse" vragenlijst nr. 28 werd ook gevraagd naar de dialectbenamingen voor de vier magen. Maar hier werden de vragen wat vager gesteld. De pens wordt omschreven (vr. 80) als de "maag waarin het voedsel het eerst komt", de netmaag als de "langwerpige maag" (vr. 81), de boekpens als "de maag die van binnen vol vliezen zit" (vr. 82) en de lebmaag als "de maag met heel grove uitsteeksels aan de binnenkant" (vr. 84). Door deze vage vraagstelling sluipt onzekerheid door in de antwoorden van de "Nijmeegse" respondenten: termen worden nogal eens door elkaar gehaald voor de diverse magen. Zo goed mogelijk is in dit lemma en de volgende drie lemmata geprobeerd de juiste benaming bij het juiste begrip onder te brengen. In wbd afl. 3 (Het rund) blz. 364 wordt het vermoeden geuit dat we hier eerder met een cultuurbegrip te maken hebben dan met een onder de mensen (nog) levende werkelijkheid en dat voornoemde vierdeling ook niet meer echt levend is bij de huisslachter. Dit vermoeden zou ook op de "Limburgse" antwoorden van toepassing kunnen zijn. [N 28, 80; A 9, 11a; L 48, 15] I-11
penzaag arasementzeeg: arasǝmęnt˲zē̜x (Tongeren), penszeeg: pęns˲zē̜x (Tongeren) Kleine spanzaag die wordt gebruikt voor het zagen van fijn werk zoals de pennen en zwaluwstaarten voor houtverbindingen. Het zaagblad is 50 tot 60 cm lang, 5 tot 6 cm breed en fijngetand. Zie ook afb. 19. [N G, 22b; N 53, 8h + j; N 53, 9; N I, 1, add.; monogr.] II-12
peper peper: pêpër (Tongeren) peper III-2-3
peperboompje miserie-boompje: [Daphné mezereum]  mëzérëbúmkë (Tongeren) peperboompje III-4-3
peperkorrel peperbol: verklw. Pêpërbùllëkë  pêpërbòl (Tongeren) peperkorrel III-2-3
pepernoot pepernoot: pêpërneut (Tongeren) pepernoot III-2-3