e-WLD begrippen 
e-WLD

 
 
Filteren... plaats=Tongerlo

Overzicht

Gevonden: 1006

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
scrotum ballen: bęl (Tongerlo), beugel: bī.gǝl (Tongerlo) Teelzak van de stier. [JG 1a, 1b] I-11
seksen seksen: sɛksǝ (Tongerlo) Bij kuikentjes de haantjes van de hennetjes afzonderen en ze vervolgens doden. Haantjes zijn er minder nodig en het is onvoordelig om die lang eten te blijven geven. [N 19, 58; JG 1a, 1b] I-12
selderij selder: seͅldər (Tongerlo), selderie: seͅldərii̯ (Tongerlo) [Goossens 1b (1960)] I-7
sering meibloem: -  meibloem (Tongerlo, ... ), Komt voor in WLD III, Flora; daar ontbreekt het ZND materiaal; aan ZND 02 is hier toegevoed het materiaal van ZND 15 (1930), 022  meibloom (Tongerlo), onze-lieve-vrouwe-bloemetje: -  O.L.V. bloemkes (Tongerlo, ... ), Komt voor in WLD III, Flora; daar ontbreekt het ZND materiaal; aan ZND 02 is hier toegevoed het materiaal van ZND 15 (1930), 022  onzelievevrouwebleemkes (Tongerlo), onzelievevrouwebloemetjes: -  O.L.V. bloemkes (Tongerlo) sering || Syringa vulgaris, Fr. Lilas [ZND 02 (1923)] I-7, III-4-3
singel singel: se.ŋǝl (Tongerlo) Riem die het zadel op zijn plaats houdt. Hij is aan de zijkanten van het zadel vastgehecht en wordt onder de buik van het paard door middel van een gesp gesloten. [JG 1a, 1b; N 13, 72; monogr.] I-10
sjalot sjarlot: šərloͅtə (Tongerlo) sjalotten (pl) [Goossens 1b (1960)] I-7
sla, algemeen salade: slāi (Tongerlo) [Goossens 1b (1960)] I-7
slachten slachten: slaxtǝ (Tongerlo) Doden van vee met de bedoeling het als voedsel te gebruiken. Wat het woordtype "dooddoen" betreft, merken verschillende informanten (in K 353, P 50, P 177, P 179, P 180, P 185) op, dat het verouderd is. [JG 1a + 1b + 2c: R 14, 231 add.; S 33; monogr.] II-1
slagdorpel, slagdrempel bed: bęt (Tongerlo), molenbed: mīǝ.lǝbęt (Tongerlo) Zware horizontale balk aan het einde van de vloer, waarop het hele sluiswerk rust. Oorspronkelijk was deze balk, evenals de sluisstijlen en de sluisbalk, uit hout. Op de meeste plaatsen in het onderzoeksgebied echter was het houten werk reeds lang vervangen door een ijzeren of een in beton gegoten sluisgeraamte. Zie ook afb. 68. De woordtypen dorpel (l 362, l 372), sluisdorpel (l 360), molenbed (l 361) en bed (l 361) zijn van toepassing op de drempel van de maalsluis. Zie ook het lemma ɛmaalsluisɛ.' [Vds 34; Jan 31; Coe 20; Grof 52] II-3
slaghout slot: slūǝt (Tongerlo) Het losse houten, soms draaibare balkje onder de slagkar dat dient om de bak vast te zetten en te voorkomen dat hij onverwacht kipt. Dit balkje moet weggenomen of -gedraaid worden eer men de bak kan doen kippen. Er zijn verschillende soorten vergrendelingen: 1. een balkje dat onder de berries door wordt geschoven in twee krammen die onderaan in de draagbomen van de kar zijn bevestigd; 2. een balkje dat in het midden doorboord is en onderaan in het midden van een van de voorste scheien van de karbak vastgemaakt is. Het kan onder de bak gedraaid worden en vastgezet in de twee haken onderaan de draagbomen van de bak; 3. het balkje kan ook boven de berries en de draagbomen op de schoot van de kar aangebracht worden. [N 17, 20; N G, 56f] I-13